Πέμπτη 27 Ιουνίου 2013

Η πλάνη

Κάθε ιστορία από τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων έχει δυο ήρωες. Έναν καλό κι έναν κακό, έναν όμορφο κι έναν άσχημο, έναν πλούσιο κι έναν φτωχό. Το δικό μας παραμύθι έχει κι αυτό δυο ήρωες, έναν που ξέρει κι έναν που αγνοεί, έναν που έχει δίκιο κι έναν άδικο, έναν που φταίει κι έναν που είναι αθώος. Ας ονομάσουμε αυτούς τους ήρωες Α. και Φ.

Μια φορά κι έναν καιρό λοιπόν ήταν ένα αντρόγυνο, ο Α. κι η Φ. που ζούσαν ευτυχισμένοι για χρόνια. Μια μέρα ο γείτονας του σπιτιού τους είδε τον έναν από τους δυο να βγαίνει από την πόρτα, να την χτυπά πίσω του και να ανταλλάσσει με τον άλλον βαριές κουβέντες και κατηγορίες. – Πάει, είπε ο έκπληκτος γείτονας, όλη αυτή η μακρόχρονη ευτυχία ήταν τελικά μια μεγάλη πλάνη…

Η Τάνια Τσανακλίδου ερμηνεύοντας το 2001 το Τετάρτη βράδυ μάς είχε χαρίσει έναν όμορφο στίχο που χώραγε τις εξής λέξεις: Δε ξαναμπαίνω σ’ αυτή την πλάνη, να γίνω κάτι που το πετάς. Η αλήθεια είναι πως έκτοτε μικρές και μεγάλες πλάνες πλημμύρισαν τις εποχές της ζωής όλων μας. Ο καθένας κι η πλάνη του που θα’ λεγε και μια ψυχή. Όντως σε τούτη τη ζωή ο καθένας μας είναι καταδικασμένος να κουβαλά, να ζει συμφιλιωμένος, με τις μικρές και τις μεγάλες πλάνες του. Αδιέξοδο; Άγνοια; Καταφύγιο ή ακόμη και δειλία; Ό,τι από όλα και να ισχύει στην περίπτωση του Α. και της Φ. η πλάνη δεν ήταν τίποτε περισσότερο από εκείνο το σχοινί δίχως άκρη, που κανείς δεν τους έμαθε πώς να το λύνουν ή καλύτερα κανείς δεν τους χάρισε το μαχαίρι με το οποίο κόβεται. Κι αυτοί προσπαθούσαν ισόβια να το λύσουν. Λύνεται ο γόρδιος δεσμός, σπάει ο φαύλος κύκλος δίχως μαχαίρι; Άντε να δώσεις απάντηση γυρεύοντας δια βίου την άκρη.

Αν προσπαθήσεις να αριθμήσεις τη διαδρομή αυτού του τοπίου, από τα πρώτα χρόνια που έμαθες να αναγνωρίζεις τον εαυτό σου, είναι σίγουρο πως ο αριθμός θα είναι μεγαλύτερος από τις αρχικές εκτιμήσεις. Είναι βλέπεις κι όσα ονομάζονται απογοήτευση ή διαψεύσεις που έρχονται να κάνουν τούτο τον αριθμό σημαντικά μεγαλύτερο. Αδύνατον να μη τις γνωρίσεις; Αδύνατον!

Τότε, αφού η μοιρολατρεία φαίνεται να αποκτά δύναμη μεγαλύτερη από την προσωπική ελευθερία προς τι η ανησυχία για ό,τι τόσο αναπόδραστα μετατρέπεται σε ανάμνηση; Γιατί να απορούμε που η γοητεία γεννά την απογοήτευση κι ο έρωτας τη ρουτίνα ή και την άρνηση; Μήπως τελικά είναι μια μεγάλη πλάνη να πιστεύουμε, να θέλουμε να πιστεύουμε, πως όλα τα καλά κρατάνε για πάντα, πρέπει να κρατάνε για πάντα, αξίζει να κρατούν για πάντα;

Απαντήσεις μπορούν να δοθούν άπειρες. Εδώ θα καταθέσω αυτό που έχω ως τώρα ανακαλύψει, αυτό που σε λίγο θα γευτούν ως δεδομένο ο Α. κι η Φ. Τα πράγματα είναι πολύ απλά. Από τα αρχαία χρόνια, αιώνες συμπυκνωμένης σοφίας μάς έμαθαν πως ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος. Εδώ λοιπόν είναι το σημαντικό. Η έννοια του τέλους. Το τι ορίζει ο καθένας μας ως τέλος και βέβαια με ποιο περιεχόμενο. Εάν δε δεχόμαστε την αέναη αλλαγή της καθημερινής γέννησης και του καθημερινού θανάτου τότε το τέλος ως οριστικό δεδομένο είναι κάτι αναπόφευκτο. Το τέλος που μοιάζει με τον θάνατο, αυτόν που σταματά τη ζωή κι ό,τι την θυμίζει.

Για τους ερμηνευτές της άλλης πραγματικότητας ωστόσο το τέλος είναι μια διαδικασία που μπορεί να συμβαίνει κάθε μέρα, προϋποθέτοντας όμως ισόποσα ξεκινήματα. Τούτο σημαίνει πως κάθε αρχή ωριμάζει σε κάτι άλλο κι αναπόφευκτα πεθαίνει για να γεννηθεί κάτι άλλο. Δεν αγαπάς για παράδειγμα δέκα χρόνια τον ίδιο άνθρωπο. Όχι. Απλά είσαι 3652 μέρες ερωτευμένος μαζί του. Κάθε μέρα ξεχωριστά. Κάθε μέρα που ξυπνάς και θες να είσαι ερωτευμένος μαζί του γνωρίζεις κατάβαθα μέσα σου πως το ίδιο βράδυ αυτό που νιώθεις μπορεί να έχει σβήσει. Κάθε νέα μέρα είναι ένα νέο ξεκίνημα που θα τελειώσει το βράδυ. Κι η κάθε μέρα θα κάνει τον λογαριασμό της μαθαίνοντάς σε το τι αξίζει να ζει κανείς ως έρωτα κι ως αγάπη.

Ο Α. κι η Φ. πιθανότατα παρασύρθηκαν από τις άλλες πλάνες, τις εύπεπτες και πολυδιαφημιζόμενες. Τους έρωτες των τρίτων, των τηλεοπτικών σήριαλ, των βιβλίων και της φαντασίας. Ό,τι όμως δεν γίνεται βίωμα δεν απέχει και πολύ από την αποτυχία, το σφάλμα αν αυτό ακούγεται καλύτερο. Οι μεγάλοι έρωτες που γεννούν μεγάλη αγάπη στη διάρκεια των χρόνων δεν χτίζονται με φωτοβολίδες και Σαββατοκύριακα σεξουαλικής γνωριμίας σε νησιά. Δε χτίζονται περισσότερο με τις πρώτες εύκολες εντυπώσεις μεταξύ δυο ανθρώπων που δεν έχουν διάκριση να τρέφονται συναισθηματικά έξω από τον εαυτό τους. Στη πρώτη δύσκολη στιγμή, στις επόμενες πολλές δύσκολες στιγμές ο χωρισμός φαντάζει λογικός, το ρήγμα γίνεται χάσμα, η ασυμφωνία αδιαπραγμάτευτη δικαιολογία. Οι όροι της λήξης θυμίζουν τηλεοπτική εκπομπή: έπαψε να σου αρέσει; Σε κούρασαν οι διάλογοι; Το σενάριο; Νύσταξες; Άλλαξε κανάλι, ακριβώς όπως στην τηλεόραση έτσι και στις ανθρώπινες σχέσεις! Άνθρωποι που μεγάλωναν με πλάνες πώς να ξέρουν να διορθώνουν αντί να πετάνε την πολυκαιρισμένη τους καθημερινότητα;

Τα σήριαλ και οι σύμβουλοι σχέσεων το είπαν ξεκάθαρα, όταν κάτι παύει να είναι τέλειο παύει να σε αφορά, διώξε το δεν είναι για σένα, εσύ είσαι μοναδικός, ανεκτίμητος, αληθινά τέλειος μέσα στον τέλειο κόσμο των ιδανικών στιγμών. Μην προσπαθείς να διορθώσεις τον άλλον, μη χάνεις χρόνο για να μάθεις να τον αγαπάς και να σε αγαπάει, μην ξοδεύεις τον έρωτά σου σε κάποιον που δεν καθρεφτίζει αέναα την τελειότητα της ζωής που φαντάζεσαι. Πρέπει να μοιράσεις το τέλειο σώμα, τα τέλεια συναισθήματα, την τέλεια σκέψη και τις τέλειες προοπτικές σου σε άλλους τέλειους ανθρώπους. Να σε χρησιμοποιήσουν και να τους χρησιμοποιήσεις, να μάθεις και να μάθουν, να δοκιμάσεις και να σε δοκιμάσουν, να σε πλανέψουν και να πλανευτείς. Η ζωή σου δικαιώνεται εκεί που βρίσκεις τον τέλειο κόσμο, όχι εκεί που τον δημιουργείς! Για κόπους είμαστε τώρα, για θυσίες κι αγώνα; Όχι δα. Ο έρωτας κι η αγάπη είναι κάτι που βρίσκεις εύκολα, όχι κάτι που χτίζεις κάθε μέρα.

Όπως τα παραμύθια των παιδικών μας χρόνων έτσι κι η ιστορία του Α. και της Φ. τελειώνουν με τα ίδια λόγια. Αφού κράτησε ο καθένας για τον εαυτό του τα επίθετα που ήθελε, χάρισε τα περισσεύματα των άσχημων χαρακτηριστικών στον άλλο και συνέχισε να μετράει τις μέρες στα χρόνια του. Ζήσαν λοιπόν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα. Αυτοί έζησαν καλά γιατί σταμάτησαν ό,τι τους πονούσε. Τι κι αν κάθε τι που αξίζει πονάει κι είναι δύσκολο; Τι κι αν η αγάπη είναι μια διαδικασία καθημερινού αγώνα κι άθλησης στην ισόβια εμπιστοσύνη; Ποιος θέλει να πονάει; Ο εαυτός του καθενός συμβούλευε ελευθερία, ευτυχία, δικαίωση και χαρά. Αυτός ξέρει. Δε ζει με αυταπάτες και πλάνες. Ο εαυτός έχει δίκιο, όχι ο άλλος, ποτέ ο άλλος, πονά να αγαπάς και να εμπιστεύεσαι τον άλλον, όχι ο εαυτός έχει πάντα δίκιο, αυτός τα ξέρει όλα. Κι έτσι ζήσαν αυτοί καλά. Το καλύτερα δεν το βρήκαν ποτέ πια. Αυτό ανήκει σε μας, σε όλους όσοι έξω από τη σχέση τους διαπίστωναν τη μεγάλη πλάνη πίσω από τη μακρόχρονη ευτυχία. Εμείς οι αμέτοχοι θα ζούμε πάντα καλύτερα.
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Δευτέρα 24 Ιουνίου 2013

Νυχτερινή ευωδία

Μερικὲς φορὲς ἡ ἐρημιὰ γίνεται ἀνυπόφορη, παίρνεις τότε ἕναν ἀριθμὸ τηλεφώνου ἔστω γιὰ ν’ ἀκούσεις μία φωνή, ζητᾶς ἕνα ὄνομα «λάθος» σου ἀπαντᾶνε.

Ὅλα ἦταν λάθος, κι οἱ δρόμοι ποὺ πήραμε καὶ τὰ λόγια ποὺ εἴπαμε, καὶ τὰ χέρια ποὺ κρατήσαμε...

Παιδὶ κρυβόμουν πίσω ἀπὸ τὸν κομό, ἐκεῖ ἦταν τὸ ἄπειρο, ἀλλὰ δὲν χωροῦσε παρὰ μόνο ἐμένα- γι’ αὐτό σας λέω μὴ ζητᾶτε περισσότερα κι ἀργότερα, ἄντρας πιά, καθόμουν πίσω ἀπὸ τὰ τζάμια καὶ κοίταζα τὰ φῶτα τῆς πόλης

Ἔτσι γνώρισα τὸ ἀναπότρεπτο τῶν χωρισμῶν – τί θ’ ἀπομείνει λοιπὸν

Τί θ’ ἀπομείνει ἀπὸ τόσες προσδοκίες, τόσους στεναγμούς;

Ἕνα ὄνομα καὶ δυὸ χρονολογίες χαραγμένες στὴν πέτρα ποὺ ὁ καιρὸς θὰ τὶς σβήνει σιγὰ σιγά.

Ὅλοι φεύγουμε, χωρὶς νὰ μάθει τίποτα ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον. Γιατί; Τί φταίει;

Ἢ μήπως ὅλα γίνονται γιὰ κάποιο λόγο μυστηριώδη; Ἕνα ἄλυτο αἴνιγμα ἴσως ἢ μία τιμωρία;

Ἀλλὰ τὰ βράδια τί ὄμορφα ποὺ μυρίζει ἡ γῆ – ὢ ἀνθισμένη ματαιότητα τοῦ κόσμου

Από τα «Χειρόγραφα του Φθινοπώρου» του Τάσου Λειβαδίτη, εκδόσεις Κέδρος
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Παρασκευή 21 Ιουνίου 2013

Ο γάμος από έρωτα έχει αποτύχει;

Ολοκληρώνοντας τις 123 σελίδες αυτού του μικρού βιβλίου αναρωτήθηκα εάν οι απόψεις του συγγραφέα ήταν γεννήματα ενός κορυφαίου δυτικοευρωπαίου φιλοσόφου ή απλά λόγια συμπυκνωμένης σοφίας των μακρινών παππούδων και γιαγιάδων μας.

Κι ως προς τον τίτλο αλλά κι ως προς το περιεχόμενο το βιβλίο είναι ανατρεπτικό. Η ιστορική αναδρομή εστιάζει στο γεγονός ότι οι μισοί τουλάχιστον γάμοι στην πολιτισμική ζώνη της δυτικής Ευρώπης καταλήγουν σήμερα σε διαζύγιο, το οποίο άλλωστε έχει γίνει εύκολη υπόθεση. Συνεπώς μήπως ο θεσμός του γάμου περνάει τις χειρότερες μέρες της ιστορίας του στις δυτικού τύπου κοινωνίες συνιστώντας παράλληλα μια παρακμή του θεσμού ή του πολιτισμού που τον πλαισιώνει;

Ο Μπρυκνέρ ρωτάει όλους μας ρητορικά: «Πώς ένας θεσμός, εθελοντικός, ελεύθερος και ακόμη εξαιρετικά ανθεκτικός, παρά τα παραπάνω αποτελεί πηγή δυστυχίας; Ήταν άραγε καλός ο παλιός καιρός, όταν οι άνθρωποι δεν παντρεύονταν από έρωτα αλλά και από κοινωνικό χρέος και έμεναν παντρεμένοι υποφέροντας σιωπηλά;» Πιο κάτω ο ίδιος συμπληρώνει: «Λέμε συχνά ότι ο γάμος σκοτώνει τον έρωτα. Μήπως όμως τελικά ο έρωτας αποδεικνύεται εχθρός του γάμου; Ο θρίαμβος του γάμου από έρωτα στην εποχή μας ήρθε να θεραπεύσει τα δεινά του κλασικού θεσμού του γάμου: ισότητα των συντρόφων και προβάδισμα του συναισθήματος έναντι της υποχρέωσης. Κι όμως εδώ και σαράντα χρόνια, ο γάμος δείχνει να χάνει το κύρος του, τα διαζύγια πολλαπλασιάζονται, οι οικογένειες ανασυντίθενται ή δε συντίθενται καν: ο αριθμός των μονογονεϊκών οικογενειών έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, όπως και ο αριθμός των ατόμων που ζουν έξω και μακριά από κάθε μορφή γάμου».

Ενώ λοιπόν παλιότερα οι πρόγονοί μας διοχέτευαν τα αισθήματά τους μετρημένα και ελεγχόμενα με πλήθος απαγορεύσεων, εμείς τα αφήνουμε ανεξέλεγκτα να εκφράζονται και να διαμορφώνουν τάσεις και συνειδήσεις, όνειρα και νόημα ζωής. Άντε τώρα να μιλήσεις για ευθύνη κι έλεγχο σε νέους ανθρώπους που νομίζουν πως ο κόσμος όλος τους ανήκει και ο μοναδικός θεός στον οποίον πιστεύουν είναι αυτός που ικανοποιεί τις εγωιστικές ή κρυφοεγωιστικές επιθυμίες τους. Παιχνίδι από πριν χαμένο; Ίσως!

Το αποτέλεσμα αυτής της άκρατης απενοχοποίησης της ανευθυνότητάς μας ήταν η κυριαρχία της φιλοδοξίας. Σύμφωνα με τον Μπρυκνέρ, τα τελευταία σαράντα χρόνια η φιλοδοξία μας αναφορικά (και) με τον έρωτα ήταν υπέρμετρη και παραληρηματική. Οι συνέπειες αυτής της πολιτισμικής αλλαγής ήταν εξοντωτικές. Το πέρασμα από την απαγόρευση των αισθημάτων στην απόλυτη, σχεδόν υποχρεωτική, επιδίωξη αυτών σήμανε και τη μετάλλαξη του γάμου σε «μια ουτοπία προσιτή σε όλους». Ο έρωτας επικράτησε, μαζί του επικράτησαν και τα πάθη. Επικράτησε γιατί υπόσχονταν τα πάντα, πρόσφερε στιγμές ευτυχίας δίχως μέλλον, ξόδευε ανθρώπους και στιγμές στη προσωρινότητα λίγου καλού σεξ ή μιας εβδομάδας επιβεβαίωσης που έφτανε για να δικαιολογήσει το ερώτημα για τον λόγο που αξίζει κανείς να ζει. Πάθος λοιπόν για έρωτα, για συντροφικότητα, για σεξ αλλά και πάθος για ανεξαρτησία, σεξουαλική απελευθέρωση και ευελιξία.

Έτσι αβίαστα ο έρωτας μετατράπηκε σε ιδεώδες. Όμως, «όταν αναδεικνύεται ένα ιδεώδες», γράφει ο Μπρυκνέρ, «γεννιούνται αυτομάτως εκατομμύρια άνθρωποι που δεν μπορούν να το αγγίξουν, θεωρώντας έτσι ότι μειονεκτούν» και είναι εκεί που αρχίζει η δυστυχία. Σε μια εποχή που ο έρωτας κυριαρχεί, εμείς παντρευόμαστε λιγότερο και χωρίζουμε περισσότερο». Ο λόγος είναι απλός. Το δράμα του γάμου από έρωτα είναι ότι θέλησε να επιβάλλει ως «φυσιολογικό» το «εξαιρετικό»! Η υπέρμετρη φιλοδοξία - «οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να παίζουν τέλεια τον ρόλο της μαμάς, της πόρνης, της φίλης, της φλογερής ερωμένης, οι άνδρες είναι υποχρεωμένοι να παίζουν τέλεια τον ρόλο του μπαμπά, του εραστή, του συζύγου και του κουβαλητή» - αποτελεί το σύγχρονο, τοξικό, σύμφωνα με τον Μπρυκνέρ, συστατικό της συζυγικής δυστυχίας.

Κι αν αυτή είναι η σύγχρονη δυτική πραγματικότητα υπάρχει λύση εφικτή; Ο συγγραφέας προτείνει απέναντι στα αδιέξοδα του γάμου από έρωτα κάποιες παραδοσιακές «συνταγές» . Καταλήγει στη φιλία, την εμπιστοσύνη και τη συνενοχή. Μας προτρέπει να επινοήσουμε έναν ηδονισμό μη αγοραίο που θα περικλείει την έκπληξη, την ισορροπία, τη σκέψη και το μέτρο και που θα είναι μια τέχνη της ζωής, ανάμεσα σε άλλες και όχι η ουσία της. Καλεί να επανέλθει η λογική στο συναίσθημα και πιστεύει πως «η αγάπη μπορεί να αντέξει κάποιους υπολογισμούς που θα εξασφαλίσουν τη σταθερότητα. Γι' αυτό και η πρόκληση σήμερα είναι ένα ζευγάρι που θα υπερβαίνει τα όρια του έρωτα και θα αγκαλιάσει ποικίλες εμπειρίες, όπως τη συντροφικότητα, την ανεκτικότητα, τον αμοιβαίο σεβασμό».

Τα λόγια από το τελευταίο κεφάλαιο «Η γλυκύτητα της ζωής» συμπυκνώνουν τη θεώρησή του: «Τα καλύτερα όπλα μας είναι η επιείκεια και η αβρότητα. Να συγχωρούμε τις αδυναμίες των άλλων και να μην πληγώνουμε εκείνους που αγαπάμε».
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Τετάρτη 19 Ιουνίου 2013

Υποκατάστατο

Ὁ μόνος ἀξιόπιστος μάρτυρας ὅτι ζήσαμε εἶναι ἡ ἀπουσία μας.

Από τα "Ποιήματα" της Κικής Δημουλά, εκδόσεις Ίκαρος Ολόκληρη η ανάρτηση...

Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

Η ΕΡΤ του Χατζιδάκι

Σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην Μαρία Ρεζάν, η τελευταία είχε ρωτήσει τον Χατζιδάκι, που πρωταγωνίστησε στην ποιοτικότερη ίσως εκδοχή της ελληνικής ραδιοφωνίας όταν ανέλαβε το Τρίτο Πρόγραμμα: «Σκεφθήκατε, ποτέ, να εισηγηθείτε, να διαλυθεί η Ε.Ρ.Τ. και να αρχίσει από την αρχή;».

Ο Χατζιδάκις ήδη το 1984 φαίνεται ότι είχε πλέον μία πολύ σαφή εικόνα για την πορεία που ακολουθούσε η ΕΡΤ:

«Kι αυτό θα το εισηγούμην αλλά ο κόσμος δεν μπορεί να ζήσει πια, χωρίς την E.P.T. Θα πεθάνουν αν δεν τους δώσεις εκείνο, για το οποίο θα μπορούν να διαμαρτύρονται. H EPT είναι πολύτιμη γιατί δίδει στον ελληνικό λαό την ευκαιρία να διαμαρτύρεται και να λέει «τι αίσχος που είναι η EPT».

H αντιπολίτευση διαμαρτύρεται, γιατί δεν της δίνουν περισσότερο χρόνο, οι άλλοι γιατί δεν τους δίνουν περισσότερη «Δυναστεία», οι άλλοι γιατί υπάρχει η «Δυναστεία» και όλοι είναι ευχαριστημένοι. H EPT είναι ένα απαραίτητο φάρμακο, για να ζούμε με την ψευδαίσθηση της ελευθερίας».
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Σάββατο 15 Ιουνίου 2013

Τι είναι η ΕΡΤ τελικά;

Πηγή: mediablog.gr

Ας καταλήξουμε αν την αγαπάμε ή τη μισούμε.

- Είναι τα δελτία ειδήσεων που τόσα χρόνια μας φλόμωναν με κυβερνητικές ανακοινώσεις, δηλώσεις της αντιπολίτευσης και απαντήσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου; Είναι τα δελτία που τόσα χρόνια (ανεξαρτήτως κυβέρνησης) κατηγορούσαν όλοι ως προπαγανδιστικά;

- Είναι τα talk shows στα οποία εναλλάσονταν δεξιοί και αριστεροί παρουσιαστές; Επί ΠΑΣΟΚ Κούλογλου, Μαχαίρας, Παπαναγιώτου, Σπηλιώπουλος, και επί ΝΔ Κοττάκης, Πολίτης, Παναγιωταρέα και Κουβαράς;

- Είναι οι αθλητικές μεταδόσεις με το Θεοφιλόπουλο, τον Βερνίκο, τον Χατζηγεωργίου και το λοιπό dream team;

- Eίναι το μαύρο μιας ώρας στους Ολυμπιακούς Αγώνες για το οποίο δεν παραιτήθηκε ούτε ένας;

- Είναι οι απευθείας αναθέσεις εκπομπών σε ημέτερους και οι υπερωρίες εκατοντάδων ωρών;

- Είναι οι 1200 μονιμοποιηθέντες επί Παυλόπουλου, που στην πλειοψηφία τους ήταν χωρίς πτυχίο και ανειδίκευτοι με αποτέλεσμα η ΕΡΤ να φορτωθεί πλεονάζον και άχρηστο προσωπικό;

- Είναι τα επιπλέον τρία ψηφιακά κανάλια που στήθηκαν επί Παναγόπουλου, χωρίς business plan και έκλεισαν μετά από λίγα χρόνια;

- Είναι ο Τηλεοπτικός Σταθμός Πάτρας και Ηρακλείου με τους δεκάδες εργαζόμενους που δεν παράγουν απολύτως τίποτα;

- Είναι οι 3 ανταποκριτές στην Αυστραλία, οι 2 στις ΗΠΑ, ο 1 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου (που δεν κάλυψε ούτε την πτώση Μουμπάρακ), ο αθλητικός ανταποκριτής που εστάλη στο Λονδίνο ή κόρη ανταποκριτή που εστάλη στο Μονπελιέ επειδή έτσι τη βόλευε;

- Είναι τα ρουσφέτια του Κεδίκογλου, όπως η κ. Σαλαγκούδη, ο κ. Καμπανέλης και η κ.Ρέτσα για τα οποία δεν έκλεισαν ούτε μια μέρα την ΕΡΤ οι συνδικαλιστές; Είναι οι δεκάδες σύμβουλοι της εποχής Παναγόπουλου με τους μισθούς των 120 χιλιάδων ευρώ; Είναι οι διευθυντές ειδήσεων που μετά πήγαν διευθυντές σε εφημερίδες που στηλιτεύουν την ΕΡΤ και έπαιρναν 200 χιλιάδες ευρώ; Είναι οι νυν διαμαρτυρόμενοι παρουσιαστές και αρχισυντάκτες που στην εποχή του πάρτι έπαιρναν μπόνους 70 και 80 χιλιάδες ευρώ;

- Είναι οι εκπομπές του στρατού και της Βουλής;

Όχι θα πείτε οι περισσότεροι. Άρα τι είναι η ΕΡΤ;

- Είναι ο Εξάντας (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), το Παρασκήνιο (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), το Μονόγραμμα (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), τα Βιβλία στο Κουτί (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), οι Κεραίες της εποχής μας (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), το Balkan express (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), το Στην υγειά μας (εξωτερική παραγωγή ιδιώτη), το Σαν Σήμερα (εσωτερική παραγωγή), τα Άκρα (εσωτερική παραγωγή), τα Αληθινά Σενάρια (εσωτερική παραγωγή), το Ουράνιο τόξο (εσωτερική παραγωγή).

- Είναι το 3ο πρόγραμμα, ο 958fm και το Kosmos fm.

- Είναι το ERT Archives και ας έχει κλειστό χωρίς δωρεάν διανομή το αρχείο της ΕΡΤ.

- Είναι τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα όπως τα παγκόσμια πρωταθλήματα στίβου, το καλλιτεχνικό πατινάζ, τα μουντιάλ και οι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Ας είμαστε ρεαλιστές.

- ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ πρέπει να υπάρχει. Πρέπει να έχει 5 κανάλια (ΕΤ1, ΝΕΤ, ΕΤ3, ΕΡΤ HD, ERT SAT); ΝΑ ΤΟ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ.

- ΔΗΜΟΣΙΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ πρέπει να υπάρχει. Πρέπει να έχει 5 εθνικά και 19 περιφερειακά και 2 προγράμματα βραχέων; ΝΑ ΤΟ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ

- Χρειάζονται 2656 μόνιμοι εργαζόμενοι; Και αν ναι γιατί πρέπει να προσλαμβάνονται συνεχώς και συμβασιούχοι (συνήθως κακοπληρωμένοι και χωρίς εργασιακά δικαιώματα);

Η κυβέρνηση Σαμαρά φέρθηκε αυταρχικά και πήρε ένα τεράστιο ρίσκο. Έκλεισε την ΕΡΤ χωρίς να έχει ετοιμάσει απόλυτα την επόμενη μέρα, χωρίς να έχει αξιολογήσει τους εργαζόμενους, βάζοντας τους όλους στο ίδιο τσουβάλι, ικανούς και μη, αργόσχολους και εργαζόμενους σκληρά.

Πρέπει άμεσα να γίνει ο διαγωνισμός για την πρόσληψη του προσωπικού. Πρέπει να υπάρξει πρόνοια για τους «καλούς» και απόλυτη διαφάνεια για τους νέους. Αλλά σίγουρα η ΕΡΤ δεν πρέπει να γυρίσει πίσω. Δεν πρέπει να παραμείνει το άντρο της ΠΟΣΠΕΡΤ που ανεβοκατέβαζε διακόπτες, συνδιοικούσε και αρνούνταν κάθε αλλαγή και εξέλιξη. Πρέπει να γίνει ένας οργανισμός με μέγεθος ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ και των ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ, με το βλέμμα στο μέλλον και χωρίς τις παθογένειες του παρελθόντος.

Πώς μπορούμε να το καταφέρουμε; Στηρίζοντας το θεσμό της δημόσιας τηλεόρασης, αλλά όχι όσους δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα.
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Παρασκευή 14 Ιουνίου 2013

Για να ζεις

Δεν είναι ανάγκη να σ' αγαπούν για να ζεις. Όχι. Αλλά είναι απαραίτητο να αγαπάς. Και σε διάλεξα γι' αυτό.

Οδυσσέας Ελύτης Ολόκληρη η ανάρτηση...

Κυριακή 9 Ιουνίου 2013

Η επανάσταση ξεκίνησε. Θα 'ρθεις;

Κάποιοι θα το θεωρήσουν υπερβολή. Άλλοι πάλι θα προσπεράσουν υποψιασμένοι πως δε θα διαβάσουν τίποτε καινούριο. Από τους άλλους που θα προχωρήσουν κρυφογελώντας από οίκτο, θα κρατήσω τη σιγουριά των λίγων εκείνων που θα περπατήσουν μαζί μου κάθε λέξη αυτού του κειμένου.

Επιτέλους, βρέθηκε ο τρόπος (τον ανακάλυψα ο ίδιος) για την περιβόητη επιστροφή στην ανάπτυξη, την υπέρβαση της εθνικής μας κρίσης, τη συγγραφή του success story για το οποίο λογομαχούν κραδαίνοντας κυβέρνηση κι αντιπολίτευση. Τα Μνημόνια θα αποτελούν σε λίγο εφιάλτη του παρελθόντος, ευτυχώς βρέθηκε ο τρόπος της εθνικής σωτηρίας. (Δε διεκδικώ το ρόλο του εθνοσωτήρα, αυτό που βρήκα το ξέρουν όλοι, αλλά λίγοι το θυμούνται κι ακόμη πιο λίγοι θέλουν να το θυμούνται).

Καλώ όλους στην πιο επιτυχημένη επανάσταση, τη μόνη επανάσταση, που θα ανατρέψει τη σύγχρονη τραγική κατάσταση της χώρας μας. Αυτή η επανάσταση δε χρειάζεται πολλούς. Χρειάζεται πρώτα εμένα κι εσένα. Κι έπειτα το μοίρασμα, τον πολλαπλασιασμό ώσπου οι δυο να γίνουν τρεις κι οι τρεις να γίνουν χίλιοι δέκα τρεις κι ακόμη παραπάνω. Το όνομά της είναι «η επανάσταση της καθημερινότητας». Μια επανάσταση πολιτισμού στον τρόπο που ζω και ζεις την κάθε μέρα.

Δεν είναι ανάγκη να βγει κανείς μας στους δρόμους με ρόπαλα, πανώ και σημαίες. Ούτε καν να φωνάξει ή να κλείσει κάποιον δρόμο. Η επανάσταση πρέπει πια να γίνει αλλιώς. Όπως γράφεις το πρώτο και το τελευταίο σου ποίημα. Πρέπει αρχικά να ξέρουμε γιατί την κάνουμε. Την κάνουμε για να αποδεικνύουμε νυν και αεί πως το να υπάρχουμε ως πρόσωπα κι ως έθνος είναι ανυπολόγιστα πιο σημαντικό από το να έχουμε ή να μην έχουμε. Η ζωή του καθενός μας είναι αυτή που έχει αξία, όχι τι χρωστάμε και με πόσα χρήματα ζούμε αξιοπρεπώς.

Ναι, θα βγούμε όλοι στους δρόμους. Όχι όμως μια ώρα κάποιας μέρας που την υποδεικνύει η οποιαδήποτε ενημέρωση αφίσας ή διαδικτυακού ιστοχώρου. Θα βγούμε όπως βγαίνουμε κάθε μέρα. Θα βγούμε για να κάνουμε την επανάστασή μας στη καθημερινότητά μας. Στη δουλειά, στην εργασία, στο πάρκο, στις μικρές και μεγάλες λεπτομέρειες που συνθέτουν την πραγματικότητα του καθενός μας. Η αληθινή επανάσταση γίνεται με τον ενσαρκωμένο πολιτισμό στη συμπεριφορά μας. Γίνεται με την μετατροπή της καθημερινότητάς μας σε μια αβίαστη ποιητική λειτουργία. Να μη ζητάς να αλλάξεις τα πάντα ζητώντας αλλά να τα αλλάζεις δίνοντας! Μη νευριάζεις. Η αληθινή επανάσταση υλοποιείται όχι με το να κλαις για τα χρήματα που δεν έχεις αλλά να με το να μοιράζεσαι το τελευταίο σου ευρώ δίνοντάς το για ένα κουλούρι στον πρώτο ζητιάνο που το’ χει ανάγκη. Η χώρα μας δεν χρειάζεται τον βάναυσα πληγωμένο παραφουσκωμένο εγωισμό σου. Την ανθρωπιά σου χρειάζεται, τον τρόπο που κάνεις την ταπεινότητα περηφάνια (αλήθεια τη θυμάσαι αυτή τη λέξη;), το δικαίωμά σου, μοίρασμα για τους άλλους, τις άπειρες ανταμοιβές σου, δόσιμο του εαυτού σου για την κοινή προκοπή. Υπάρχουν ξέρεις κι άλλα εκτός από χρήματα που διαμορφώνουν σχέσεις.

Η επανάστασή μας θα αποτύχει εάν βγεις από το σπίτι δίχως να κουβαλάς εντός σου σαν φυλαχτό μονάκριβο τη λέξη εμπιστοσύνη. Κι ας είναι τόσοι αυτοί που σε πρόδωσαν και σε εκμεταλλεύτηκαν. Μη στρέφεσαι σε αυτούς να βρεις χαρά. Ελπίδα θα βρεις μόνο εκεί που θα δώσεις χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα, όπως κάνουν τα μικρά παιδιά. Πες έναν καλό λόγο σε έναν περαστικό, μια καλημέρα, έτσι χωρίς καμιά αιτία προφανή, μόνο γιατί ο άλλος έτυχε να περνάει δίπλα σου τούτη την όμορφη μέρα. Αυτό είναι μια μικρή έκπληξη και μια μεγάλη ποίηση συνάμα. Να φέρεσαι με ευγένεια στον καθένα που συναναστρέφεσαι. Να παραμένεις ακέραιος κι έντιμος ακόμη κι αν ο διπλανός σου το αμφισβητεί. Να δίνεις χώρο, να παραμερίζεις στον καλύτερό σου. Να ξέρεις τα όριά σου και να σέβεσαι τις ανάγκες και τους φόβους του απέναντί σου.

Τον πολιτισμό στην καθημερινότητά μας τον δείχνει ακόμη ο τρόπος που βλέπεις τους δασκάλους σου (όχι μόνο αυτούς στο σχολείο), αν δηλαδή θες να τους δίνεις εσύ το μάθημα ή να το ακούς από τα χείλη ανθρώπων πιο άξιων από εσένα, πιο ταλαιπωρημένων, πιο βουτηγμένων σε αυτό που οι παλιότεροι ονόμαζαν βιοπάλη. Αυτή η επανάσταση της καθημερινότητας γίνεται κλείνοντας την τηλεόραση κι ανοίγοντας ένα βιβλίο. Γίνεται στην ριψοκινδύνευση της δημιουργίας φίλων μέσα από το άθλημα των προσωπικών σχέσεων κι όχι από τα νούμερα που προσθέτουν νούμερα σε ματαιόδοξους χρήστες του facebook. Μην απορείς, υπάρχει κι άλλος κόσμος έξω από τις οθόνες, πιο όμορφος, πιο δύσκολος μα ο μόνος αληθινός.

Την επανάσταση αυτή θα τη δημιουργήσουμε εάν μεγαλώσουμε παιδιά δίχως τις ναρκισσιστικές αυταπάτες που ανέθρεψαν γενιές και γενιές στο τόπο μας, γκρεμίζοντας τους καθρέφτες της εγωιστικής ωραιοπάθειας με την οποία μάθαμε να βλέπουμε τον καθένα έξω από εμάς. Την επόμενη φορά που θα βγεις έξω αφιέρωσε πέντε λεπτά λιγότερα για το spray ή το ζελέ στα μαλλιά σου και χάρισε αυτό τον χρόνο στο να φτιάξεις άλλου είδους ομορφιά˙ να ποτίσεις τη γλάστρα στο μπαλκόνι σου, να ακούσεις μιαν όμορφη μελωδία που ήθελες, να περάσεις έναν ηλικιωμένο στην απέναντι πλευρά του δρόμου, να τηλεφωνήσεις στο σύντροφό σου, έτσι δίχως πρόγραμμα, μόνο για να του θυμίσεις πως τον αγαπάς όσο τον καλύτερο εαυτό σου.

Οι άλλοι δε θα μας πιστεύουν, θα κοροϊδεύουν ίσως. Όμως εγώ κι εσύ γνωρίζουμε πως η μόνη επανάσταση που θα’ χει αποτελέσματα είναι η δική μας, αυτή που ξεκινήσαμε σήμερα κιόλας εσύ κι εγώ. Την επόμενη φορά που θα μπεις στον πειρασμό να αναζητήσεις αθώους και φταίχτες έξω από εσένα επέστρεψε στη βαθειά γνώση πως κανείς μας δε γεννήθηκε κακός, πως δεν υπάρχουν σωτήρες παρά μόνο εάν υπάρχουν θύματα, μη σε κάνει κανείς δημοσιογράφος και κανείς πολιτικός να πιστέψεις πως είσαι θύμα, ξεκίνησες κάποτε από έναν άυλο κόσμο, όντας απλά μια επιθυμία άλλων ανθρώπων για να φτάσεις με σάρκα και αίμα στην ίδια σου τη θέωση˙ δεν είναι οι άλλοι θεοί, Θεός είναι ένας, άνθρωποι είμαστε όλοι, αδύναμοι που έχουμε ανάγκη το χέρι του άλλου, τον λόγο, την παρουσία, την μικρή ή τη μεγάλη του αγάπη. Οι δυσκολίες έρχονται για να μας κάνουν πιο δυνατούς, όχι πιο γκρινιάρηδες και πιο αξιολύπητους. Κάθε μέρα θα πρέπει να επαναστατείς μ’ αυτό.

Οι άλλοι, οι δήθεν συνδικαλιστές των δήθεν δικαιωμάτων σου θα σου μιλάνε για μια κάποια ελευθερία που κάποιοι άλλοι (γερμανοί ετούτο τον καιρό) καταπατάνε. Την αλήθεια όμως την ξέρουμε και δεν είναι όπως μας τη λένε άνθρωποι που επαναστατούν με λάθος προσανατολισμό. Την ελευθερία τη βρίσκεις στη σχέση με τον άλλο, δημιουργώντας συνθήκες αληθινού διαλόγου και σεβασμού, όχι άγονης κριτικής και προκατάληψης. Το θυμήθηκες αυτό την τελευταία φορά που συνδιαλέχτηκες με κάποιον υπάλληλο δημόσιας υπηρεσίας, έναν τροχονόμο, έναν υπάλληλο στα εκδοτήρια λεωφορείου; Ο πολιτισμός της καθημερινότητας μετρά τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους ανάλογα με την ευαισθησία κι όχι με το εισόδημά τους. Υπάρχει άραγε πιο μάταιη συμπεριφορά από το να προσπαθείς να κρίνεις τα λάθη άλλων; Κρίνεται το λάθος; Η ανοησία;

Βγαίνοντας έξω για την επανάστασή μας να θυμηθείς πως η ειλικρίνεια μετρά περισσότερο από την καπατσοσύνη, πως στα μάτια των σοφών παππούδων μας ως «παλιάνθρωπος» λογίζονταν ο πονηρός, όχι ο βραδύστροφος. Η γιαγιά μας όποτε πέρναγε από εκκλησία έκανε κι έναν σταυρό, δεν διαολόστελνε έτσι για πλάκα, για να είναι must στο λεξιλόγιο της παρέας. Ο πολιτισμός μας σαν ιστορία του καθενός από εμάς, πρέπει να κοιτάει και πίσω, πολύ πίσω. Μη θιγόμαστε, δεν είναι καθόλου υποτιμητικό˙ δεν τα ξέρουμε όλα, δε γεννηθήκαμε με αδιαπραγμάτευτες βεβαιότητες, ίσα ίσα τα πιο μεγάλα μας μαθήματα τα πήραμε την εποχή που όσοι μας αγαπούσαν δεν κατάφεραν να μας προλάβουν από τα να φάμε τα μούτρα μας. Άσε τους άλλους που τα ξέρουν όλα να μιλάνε πολύ και για όλα. Εμείς που ακόμη μαθαίνουμε ας αναζητήσουμε το «ἑνὸς οὐ ἔστι χρεία».

Η προτεραιότητα είναι να διασώσουμε την ελληνικότητα ως τρόπο διαφορετικής παρουσίας. Είμαστε περήφανοι ως Έλληνες γιατί έχουμε να μοιραστούμε πράγματα με τους άλλους λαούς, να τους δώσουμε πολιτισμό. Όχι να τον πουλήσουμε. Να σχετιζόμαστε με τους άλλους όχι ως επαίτες δανειολήπτες αλλά ως ισότιμοι εταίροι. Δεν θα ξαναθεωρήσουμε εξυπνάδα τη φοροδιαφυγή, όχι γιατί μας το ζητάει ο κάθε ευρωπαίος οικονομικός επίτροπος αλλά γιατί αυτή η τακτική μάς έκλεινε τα στόματα κάθε φορά που το παιδί μας μάς ρωτούσε τι σημαίνει απάτη, τι κλέφτης, τι δικαιοσύνη και γιατί στις εθνικές επετείους στο σχολείο τούς λένε πως το περιβόητο εθνικό συμφέρον είναι ανώτερο από την ιδιωτική ωφέλεια (ή αλλιώς κερδοφορία).

Πρέπει βέβαια να σε προειδοποιήσω και για κάτι. Σίγουρα στην καθημερινή σου επανάσταση θα συναντήσεις τον νέο που τελειώνοντας το σχολείο (όχι το Πανεπιστήμιο, αλίμονο!) ετοιμάζει τις βαλίτσες του για τη γη της Επαγγελίας (το αποκαλούν κι εξωτερικό). Σ’ αυτόν τον απελπισμένο νέο που έχει κάνει καραμέλα του τη φυγή από την πατρίδα για την ανεύρεση ενός καλύτερου επαγγελματικού μέλλοντος, εγώ θα του ψιθυρίσω σε γλώσσα ποιητικά Ελληνική πως τον πλουτισμό της ζωής και τη χαρά της προσωπικής ιστορίας του καθενός μας θα τα βρει σε κάποιες γωνιές που το δικό του Άξιον εστί, συναντήσει το δύσκολο αγώνα, σαν κάθε τι πανέμορφο σε τούτη τη ζωή˙ Θα τα γευτεί στην επίμοχθη αγωνία να βρει μιαν εργασία, μια ποιότητα ζωής που αξίζει, εκεί που θα τολμήσει, δίχως εξασφαλίσεις, να συναντήσει το ακατόρθωτο, μαθαίνοντας πως «ὁ χωρὶς δισταγμοὺς ἔνστικτος νόμος, ὁ σφυγμὸς ὁ ταχὺς παίκτης τοῦ βίου» που αξίζει, κατοικεί στο θαύμα που κρύβει στην ψυχούλα του, επειδή ακριβώς εκεί βρίσκεται αυτός ο θαυμάσιος «ὁ κόσμος ὁ μικρὸς ὁ μέγας»˙ Στο θαύμα να ξεπερνάς τις δυσκολίες δίνοντας την ισόβια μάχη στις δικές σου Θερμοπύλες, ξέροντας πως τα προγνωστικά όλα είναι εναντίον σου, κι όχι εγκαταλείποντάς τες. Πριν το πει ο δικός σου Λεωνίδας στους δικούς σου Πέρσες το έχεις πει ο ίδιος στον εαυτό σου. Και φέρεσαι ανάλογα. Γι’ αυτό που είσαι, αυτό ξέρεις.

Σου είπα και στην αρχή πως λίγοι θα φτάσουν στο τέλος αυτού του κειμένου. Ίσως και να είσαι ο μόνος. Ο μόνος από αυτούς που δεν έμαθαν να διαβάζουν για επαναστάσεις δίχως επεισόδια, εντάσεις, δακρυγόνα και θύματα. Ο μόνος, από εκείνους που περίμεναν μια μικρή παρέλαση τηλεοπτικών ονομάτων ή αστέρων τύπου Eurovision ή Euro league. Άλλοι πάλι δε θέλουν να αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στη ριψοκινδύνευση μιας τέτοιας καθημερινότητας. Σιχαίνονται την επανάσταση ή την εννοούν αλλιώς. Δε θυμούνται την απλότητα να δίνεις το χέρι σου βοηθώντας κάποιον, να προσφέρεις, να λες ένα καλό λόγο δίχως να περιμένεις ανταμοιβή. Τα πάντα πλέον για όσους δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα μετράνε αλλιώς. Μετράνε με τον τρόπο που μας έμαθαν να υπάρχουμε, να θυματοποιούμε και να θυματοποιούμαστε, να μετράμε την ανθρώπινη αξία, την ιστορία του τόπου μας και τις μικρές μας προσωπικές ιστορίες. Όμως εσύ κι εγώ ξέρουμε. Κι αυτό αρκεί. Η επανάσταση της καθημερινότητας, η επανάσταση ενός πολιτισμού ανεκτίμητης ποιότητας, χρειάζεται αυτούς που τολμούν να ζουν την ομορφιά, όχι τους πολλούς που την προσβάλλουν. Αρκεί μια καθημερινότητα δίχως ιδεολογικές ρητορείες, παρά μόνο με προσωπική ποιητική αλληλέγγυα παρουσία, αρκούν εν τέλει μόνο εγώ κι εσύ, για να γίνουν οι δύο τρεις, να γίνουν χίλιοι δεκατρείς…
Ολόκληρη η ανάρτηση...

Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013

Σε περιμένω

Σε περιμένω. Μη ρωτάς γιατί.
Μη ρωτάς γιατί περιμένει εκείνος
Που δεν έχει τι να περιμένει
Και όμως περιμένει.

Γιατί σαν πάψει να περιμένει
Είναι σα να παύει να βλέπει
Σα να παύει να κοιτά τον ουρανό
Να παύει να ελπίζει
Σα να παύει να ζει.

Αβάσταχτο είναι. Πικρό είναι
Να σιμώνεις αργά στ' ακρογιάλι
Χωρίς να είσαι ναυαγός
Ούτε σωτήρας
Παρά ναυάγιο.

Από τα "Ποιητικά" του Μενέλαου Λουντέμη, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα
Ολόκληρη η ανάρτηση...