Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016
Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2016
Σάββατο 29 Οκτωβρίου 2016
Αντίσταση
Από τη Σαρκοφάγο του Γιώργου Ιωάννου, εκδόσεις Κέδρος Ολόκληρη η ανάρτηση...
Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2016
Το μικρό Μοναστηράκι
Η ώρα ήταν περασμένη οπότε πλησίασα το τζάμι και φέρνοντας την παλάμη στο μέτωπο άγγιξα το σιδερένιο ρολό που φύλαγε την γυάλινη προθήκη των σύγχρονων εκδόσεων Δωδώνη. Πίσω από τα τζάμια και τις ανάμενες λάμπες φθορίου είδα να ζωντανεύει το παρελθόν και να κυριεύει κάθε μου αίσθηση. Στην καρέκλα πίσω από το ταμείο κάθονταν η κ. Μαρία, με τα γυαλιά της, έχοντας ανοιχτή την οθόνη του υπολογιστή, σιγομουρμουρίζοντας κάποιους στίχους από το έντεχνο τραγούδι που γέμιζε το χώρο κι έχοντας ένα παλιό βιβλίο στα χέρια της μοίραζε τις ματιές της πότε σ’ αυτό και πότε στον συνομιλητή της. Απέναντί της η εμβληματική μορφή του κ. Άρη, παλιού ιδιοκτήτη του βιβλιοπωλείου, ψυχή κυριολεκτικά της πορείας του παλαιοβιβλιοπωλείου σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό εμπορικά περιβάλλον. Ο ίδιος έπινε αργά τον ελληνικό καφέ του, στολίζοντας με το χαρακτηριστικό χαμόγελό του τα βήματα των περαστικών που βιαστικά περνούσαν διασχίζοντας την Γραβιάς. Συχνά, σαν το παραγάδι, έπιανε με αυτό κάποιον πελάτη που δήθεν από περιέργεια δήθεν για να πει μια καλημέρα έμπαινε μέσα.
Την ίδια ώρα ανέβαινε από το υπόγειο η Νίκη η κόρη της κ. Μαρίας χαιρετώντας με την χαρακτηριστικά εύθυμη διάθεση και φωνή της όσους γνωστούς έβλεπε ανοίγοντας μια μικρή συζήτηση με κάποιον από αυτούς. Πιο πίσω στο βάθος του ισογείου, κρυμμένοι πίσω από ράφια με βιβλία, σαν τους πολεμιστές στα χαρακώματα ο Κώστας με τον Δημήτρη, να κρυφογελούν σφίγγοντας στα χέρια τους κάποια παλιά, ξεχασμένη και πολύτιμα δυσεύρετη έκδοση ενός σπάνιου βιβλίου που έψαχναν για πολλά χρόνια. Τον συγγραφέα τον γνώριζαν μάλλον μόνο οι δυο τους και τούτο έκανε την ανακάλυψή τους πιο πολύτιμη. Στην άλλη άκρη εγώ συγκινημένος από τη ευκαιρία της απόκτησης του τόμου του Albin Lesky για την αρχαία ελληνική λογοτεχνία με ένα μικρό σχετικά αντίτιμο. Άλλοι πελάτες έπαιρναν κι άφηναν από τα ράφια διάφορα βιβλία, άλλοι ανέβαιναν από το υπόγειο με μια αγκαλιά από αυτά, άλλοι ξεφύλλιζαν κι όλοι μαζί σαν σε όνειρο προσδοκούσαμε την μεγάλη έκπληξη που με το όνομα ενός τίτλου θα χρωμάτιζε τις μέρες μας.
Όλα αυτά τα πολλά χρόνια που επισκεπτόμασταν το Μικρό Μοναστηράκι, σπάνια να φύγαμε με άδεια χέρια. Κι όταν λέω σπάνια εννοώ σχεδόν ποτέ. Εκτός από τις εκπτώσεις σε τελευταίες κυκλοφορίες στο ισόγειο, στο υπόγειο έβρισκες ένα θησαυρό από παλαιότερες εκδόσεις και έργα σε προκλητικά χαμηλές τιμές. Ο ορισμός της ευκαιρίας για κάθε βιβλιόφιλο. Μπορούσες παράλληλα να παραγγείλεις κάποιο βιβλίο ή να ζητήσεις ένα άλλο που θεωρούνταν εξαντλημένο. Ο βασιλιάς των παλαιοβιβλιοπωλών, ο κ. Άρης θα έκανε τα αδύνατα δυνατά να φέρει ως λάφυρο πολύτιμο ακόμη και το πιο δυσεύρετο βιβλίο. Εάν δεν το έβρισκε αυτός, τότε σίγουρα υπήρχε πρόβλημα. Το εν λόγω βιβλίο ανέβαζε απότομα τις μετοχές του στο αναγνωστικό χρηματιστήριο κάνοντας το κυνήγι του ακόμη πιο συναρπαστικό.
Κοντεύουν ήδη δυο χρόνια από τότε που η παλιά αγάπη του παλαιοβιβλιοπωλείου μας βρήκε μια δική της γωνιά στον Παράδεισο των νοσταλγικών μας αναμνήσεων. Η κ. Μαρία βγήκε στη σύνταξη κι η Νίκη ακολούθησε άλλη επαγγελματική οδό, ξέχωρη από το άμεσο μέλλον του αγαπημένου μαγαζιού που σε λίγο καιρό φιλοξένησε ένα νέο εμπορικό σχήμα, τις εκδόσεις Δωδώνη. Έκανα αργά ένα βήμα πίσω, έσφιξα πιο δυνατά τις τσάντες που κρατούσα στα χέρια μου κι έστριψα στη γωνία προς την πλατεία Κάνιγγος. Σαν να ήταν χθες! Σαν να μη θες να το δεχτείς, να μάθεις να ζεις με την απώλειά του, να μετράς μαζί την ευγνωμοσύνη και την πίκρα της φυγής, να εννοείς την απώλεια ως ανάγκη, να συνεχίζεις εν τέλει τα βήματά σου σε έναν, σε πολλούς, νέους προορισμούς. Στη ζυγαριά των αισθημάτων ό,τι σε δένει με ένα μέρος δε σβήνει ποτέ. Κρατά ες αεί τη δική του ταυτότητα, το δικό του χώρο στον κήπο των αναμνήσεών σου, φυλά τα δικά του μυστικά βαθιά μέσα σου και τα δικά σου στους δικούς του χώρους.
Τα βιβλιοπωλεία που έκλεισαν στην Αθήνα έκτοτε, κυρίως λόγω της κρίσης, ήταν σίγουρα πολλά και η παύση της λειτουργίας τους έκανε σίγουρα κάποιες μικρές ή μεγάλες παρελάσεις από δελτία ειδήσεων, ηλεκτρονικά μέσα και στήλες περιοδικών ή εφημερίδων. Η σημασία κάθε τέτοιας είδησης υπήρξε σίγουρα βαρύνουσα καθώς με αυτή συνδέονταν όχι μόνο οι οικογένειες των εργαζομένων στα βιβλιοπωλεία, όχι απλά η ιστορία κι η παράδοση κάθε επαγγελματικού χώρου αλλά και το σύνολο όλων εκείνων που για χρόνια πολλά δέθηκαν με τα μέρη, τα βιβλία και τα πρόσωπα που φιλοξενούσαν. Το Μικρό Μοναστηράκι δεν έκανε τον ίδιο εκκωφαντικό θόρυβο στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Ίσως να φταίει το προδιαγεγραμμένο της απόφασης κλεισίματός του λόγω συνταξιοδότησης, ή ακόμη το ότι ως εμπορικό σχήμα δεν είχε την ίδια εμβέλεια με άλλα γνωστά μεγάλα αθηναϊκά βιβλιοπωλεία. Δεν γίνεται να μετράνε όλα το ίδιο για τον καθένα. Ούτε στην παρουσία ούτε στην απουσία.
Όπως σε κάθε απώλεια ωστόσο, για εμάς που το Μικρό Μοναστηράκι υπήρξε αγαπημένος τόπος που τίμησε πολλές από τις αναγνωστικές αναζητήσεις μας και φιλοξένησε αναρίθμητα χτυποκάρδια βιβλιοθηρικής έκπληξης, οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ πρώτα στους ανθρώπους που δίνοντας της ψυχή τους για τη λειτουργία του, μας χάρισαν κάποιες από τις ομορφότερες στιγμές μας στα ποιητικά, επιστημονικά, λογοτεχνικά, και κάθε είδους αναγνωστικά ταξίδια που σχεδιάζαμε με χάρτες βιβλία και καπετάνιους συγγραφείς. Ξεχωριστά στην κ. Μαρία, στον κ. Άρη, στη Νίκη κι ύστερα στον Αντώνη, την αδερφή της κ. Μαρίας και στη Ναταλία.
Την επόμενη φορά που θα περάσω από το τέρμα της οδού Γραβιάς στην Αθήνα, θα μπω δήθεν τυχαία στο νέο βιβλιοπωλείο της Δωδώνης και για χάρη όσων αγαπήσαμε το Μικρό Μοναστηράκι θα κάνω ένα τελευταίο βιβλιοθηρικό μνημόσυνο της παλιάς αγάπης που πήγε στον Παράδεισο. Όλο και κάποιο εξαντλημένο βιβλίο θα εμφανιστεί στα χέρια μου, είμαι βέβαιος! Ολόκληρη η ανάρτηση...
Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016
Μετακένωση
Από το "Όλοι φοβούνται τον έρωτα" της Μάρως Βαμβουνάκη , εκδόσεις Αρμός Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2016
Τετάρτη 31 Αυγούστου 2016
Σώμα του καλοκαιριού
Χώνω το χέρι μου στις φυλλωσιές του ανέμου
Οι λεμονιές αρδεύουνε τη γύρη της καλοκαιριάς
Τα πράσινα πουλιά σκίζουν τα όνειρά μου
Φεύγω με μια ματιά
Ματιά πλατιά όπου ο κόσμος ξαναγίνεται
Όμορφος από την αρχή στα μέτρα της καρδιάς.
Από το "Ήλιος ο Πρώτος" του Οδυσσέα Ελύτη, εκδόσεις Ίκαρος Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τετάρτη 10 Αυγούστου 2016
Τόποι αγαπημένοι
Από το έργο: Ἡ παραμυθία τῆς καθ’ ἡμᾶς ζωγραφικῆς, του Γιῶργου Κόρδη Ἐκδόσεις: Ἀρμός Ολόκληρη η ανάρτηση...
Κυριακή 31 Ιουλίου 2016
Μια αγκαλιά μέλλον
Ράινερ Μαρία Ρίλκε Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τετάρτη 27 Ιουλίου 2016
Είναι η βαρβαρότητα
Οπότε αναρωτιέται κανείς: Για τι παλεύουμε νύχτα μέρα κλεισμένοι στα εργαστήριά μας; Παλεύουμε για ένα τίποτα, που ωστόσο είναι το παν. Είναι οι δημοκρατικοί θεσμοί, που όλα δείχνουν ότι δεν θ’ αντέξουν για πολύ. Είναι η ποιότητα, που γι’ αυτή δεν δίνει κανείς πεντάρα. Είναι η οντότητα του ατόμου, που βαίνει προς την ολική της έκλειψη. Είναι η ανεξαρτησία των μικρών λαών, που έχει καταντήσει ήδη ένα γράμμα νεκρό. Είναι η αμάθεια και το σκότος. Ότι οι λεγόμενοι «πρακτικοί άνθρωποι» -κατά πλειονότητα, οι σημερινοί αστοί- μας κοροϊδεύουν, είναι χαρακτηριστικό.
Εκείνοι βλέπουν το τίποτα. Εμείς το πάν. Που βρίσκεται η αλήθεια, θα φανεί μια μέρα, όταν δεν θα μαστε πια εδώ. Θα είναι, όμως, εάν αξίζει, το έργο κάποιου απ’ όλους εμάς. Και αυτό θα σώσει την τιμή όλων μας -και της εποχής μας.»
Από τη συνέντευξη Τύπου του Οδυσσέα Ελύτη, που δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1979, στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία με αφορμή την αναγγελία για τη βράβευση του έλληνα ποιητή με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 23 Ιουλίου 2016
Κάτι παλιόπαιδα
Πρέπει να έχουν περάσει γύρω στα δέκα χρόνια από τότε που την συνάντησα. Είχα επισκεφτεί τα Γυάλινα Γιάννενα κι είχα προγραμματίσει μια επίσκεψη στο νησί της Λίμνης. Τη Μονή Φιλανθρωπηνών την ήξερα μόνο από διαδικτυακές περιηγήσεις και αναφορές στις σπάνιες αγιογραφίες αρχαίων ελλήνων φιλοσόφων που φιλοξενεί σε κάποιον από τους εξωνάρθηκές της. Τίποτε άλλο. Το νησί εξάλλου είναι μάλλον γνωστό για τη δράση του Αλή πασά και η επίσκεψη στη Μονή αποτελεί κατά κανόνα δεύτερη ή τρίτη επιλογή. Κάπως έτσι κι εγώ. Αφού είχα περιηγηθεί όλα τα αξιοθέατα του νησιού, ανηφόρισα το πετρόχτιστο δρομάκι για τη Μονή.
Το θέαμα ήταν υποβλητικό. Η Μονή Φιλανθρωπηνών ένα αληθινό κόσμημα για το νησί και την πόλη των Ιωαννίνων. Η αρμονία της πέτρας με το ξύλο ήταν εντυπωσιακή και άπλωνε σε κάθε υποψία ενδιαφέροντος συναισθήματος που γεννιόταν μια εκκωφαντική επιβεβαίωση καλαισθησίας. Η όραση έβγαινε πρωταθλήτρια ανάμεσα στις άλλες αισθήσεις μαζεύοντας με τις αχόρταγες ματιές της αμέτρητες εικόνες αρχοντικής ομορφιάς. Γλίστραγα στους εσωτερικούς χώρους του Ναού περιεργαζόμενος τις αριστουργηματικές εικόνες της μεταβυζαντινής περιόδου του 16ου αιώνα όταν για μια στιγμή ένιωσα να ζαλίζομαι. Έτριψα γρήγορα τα μάτια μου, κάτι απίθανο μού συνέβαινε, δεν ήμουν καλά˙ έβλεπα τις αγιογραφίες να ζωντανεύουν.
Τότε εμφανίστηκε αυτή! Έτριψα τα μάτια μου πιο δυνατά, -Θεέ μου μονολόγησα, μιλούν οι εικόνες; Δεν είμαι καλά, έπρεπε να είχα ξεκουραστεί περισσότερο πριν ανηφορίσω εδώ. –Είσαι καλά; Σταμάτησα να τρίβω τα μάτια μου και τα άνοιξα διάπλατα. Μα ναι, βέβαια, αυτή η μορφή που είδα να κινείται δεν ξεπήδησε από τοιχογραφία, ήταν μια γιαγιά, μια απλή λεπτή μικροκαμωμένη γιαγιά που στέκονταν αθόρυβα τόσην ώρα ανάμεσα σε μένα και στους αγίους καμουφλαρισμένη με μια απερίγραπτη φυσικότητα από το φως των κεριών και την γαλήνη του μέρους. Ξαφνιάστηκα ευχάριστα. -Όχι, όχι σας ευχαριστώ, είμαι μια χαρά. Η γιαγιά επέστρεψε στη θέση της, έκανα πάλι λίγα δευτερόλεπτα να την διακρίνω ανάμεσα στις έγχρωμες φιγούρες των βυζαντινών τοιχογραφιών. Χαμογέλασα. Εκείνη παρέμενε σιωπηλά ανέκφραστη. Χαμήλωσε το βλέμμα, ξαναμπήκε στη λίμνη δίπλα από τους σαράντα μάρτυρες. Δίπλα στην μάνα του νεαρού στρατιώτη.
Αφού περιηγήθηκα για λίγο ακόμη στους άλλους χώρους του Καθολικού προχώρησα μέσα από ένα στενό μικρό πέρασμα σε έναν από τους εξωνάρθηκες. Τότε ένιωσα την παρουσία της πολύ κοντά μου, σχεδόν δίπλα μου. Γύρισα απότομα. Ναι, η μικροκαμωμένη γιαγιά στέκονταν πίσω μου, διακριτικά με ακολούθησε ως εδώ. Έστρεψα το βλέμμα μου δήθεν αδιάφορα στις αγιογραφίες κι αφού τις παρατήρησα για λίγο είπα με το δήθεν υπεροπτικό γνωστικό μου ύφος. -Αυτές οι τοιχογραφίες είναι σίγουρα της πρώτης περιόδου, φαίνεται από τα χρώματα. Τι στο καλό με αυτή μου την διαπίστωση, που λίγο πριν είχα ξεσηκώσει από έναν σχετικό τουριστικό οδηγό θα την εντυπωσιάσω τη γιαγιά. Εξάλλου μια απλή χωριάτισσα είναι, φαίνεται πως είναι αγράμματη. Στην ηλικία της δεν θα κατάφερε να πάει σχολείο, θα ήταν πόλεμος, τι άλλο. Θα με περνά για λαμπρό επιστήμονα!
- Μπα, έτσι λένε όσοι δεν ξέρουν. Είναι ξεκάθαρα της τρίτης περιόδου αλλά πού να τα ξέρεις κι εσύ αυτά. Πού να σε ενδιαφέρουν... Γύρισα το έκπληκτο βλέμμα μου στο μέρος της. Ακολούθησε, κάπως καθυστερημένα είναι η αλήθεια και το έκπληκτο μαρμαρωμένο μου σώμα. – Τι είπατε; Τρίτης περιόδου; - Ναι τρίτης. Δεν το βλέπεις ξεκάθαρα; Τα χρώματα είναι διαφορετικά. Κι οι μορφές, η θεματική τους είναι διαφορετική. – Η θεματική τους! παραμίλησα για λίγο. Είναι δυνατόν μια γιαγιά αγράμματη να ξέρει τι είναι θεματική και να διακρίνει έτσι άνετα τις καλλιτεχνικές περιόδους των τοιχογραφιών σε έναν βυζαντινό ναό;
-Σας ζητώ συγγνώμη. Εσείς είστε κάτι εδώ; - Εδώ μένω. – Εδώ; Μα τότε είχα δίκιο! Πήγα να πω ανάμεσα στις τοιχογραφίες, αλλά πρόλαβα τη γλώσσα μου. – Εδώ δηλαδή που; Η γερόντισσα έκανε δυο αργά βήματα και μου έδειξε ένα πέτρινο μικρό δωμάτιο δίπλα στο Ναό που παλιότερα μάλλον χρησίμευε ως αποθήκη. – Εδώ; Μα αυτό είναι ένα απλό δωμάτιο, ούτε καν σπίτι. Μήπως το σπίτι σας είναι στο χωριό στο νησί, με τα παιδιά, την οικογένειά σας; – Όχι. Δεν έχω παιδιά, ούτε οικογένεια. Μένω εδώ. Ταράχτηκα. -Και τότε πώς; - Πώς ζω; Όχι δεν παίρνω κανέναν μισθό, ούτε υπάλληλος είμαι. Απλά φυλάω το Ναό, όπως έκαναν τόσοι και τόσοι πριν από μένα. – Τόσοι και τόσοι πριν από σας; - Ναι τούτος ο Ναός είναι δικός μας, στο νησί, τον έχουμε σαν σπίτι μας. Και από γενιά σε γενιά ένας από εμάς τον φρουρεί, τον προσέχει. – Τον προσέχει; Μα καλά, τη ρώτησα, παλιότερα υπήρχε ίσως κάποιος λόγος. Από Τούρκους από άλλους εχθρούς. Τώρα από ποιον τη φυλάτε;
Η μαυροφορεμένη γιαγιά κούνησε απελπισμένη το κεφάλι της ψιθυρίζοντάς μου: κρίμα και φαίνεσαι και σπουδαγμένος. Οι Τούρκοι γιε μου το σεβάστηκαν το μέρος, το προστάτευαν το Μοναστήρι. Δεν πείραξαν τίποτε. Ίσα ίσα. Οι εχθροί είναι άλλοι. – Άλλοι; Δηλαδή; Η γιαγιά μού έκανε νόημα να την ακολουθήσω. Περάσαμε από μια πέτρινη μικρή καμάρα και βρεθήκαμε σε έναν διάδρομο ενός άλλου εξωνάρθηκα. -Αυτοί είναι οι εχθροί. Γι’ αυτούς είμαι φύλακας εδώ ώσπου να πεθάνω. Γύρισα το πρόσωπο στην τοιχογραφία που μου έδειχνε το αδυνατισμένο χέρι της γιαγιάς. Σε ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού τοίχου, κάτω από τις μορφές του αγίου Συμεών και του αγίου Ιωάννη υπήρχαν χαραγμένα κάποια ονόματα, τυχαίες ζωγραφικές ασυναρτησίες, συνθήματα και καρδιές σαν κι αυτά που βλέπεις σε παγκάκια ή τοίχους παλιών σπιτιών. Πλησίασα κι άλλο και ταξίδεψα στην ανορθογραφία της αρχοντικής απεικόνισης. Γιώργος και Αγγελική, Θρύλος ολέ, Για πάντα μαζί, Νίκος 2003, Metallica, ΠΑΟΚ θρησκεία, καρδούλες, βέλη, αδιευκρίνιστης τεχνοτροπίας και προθέσεων χαραγματιές και φθορά στην βυζαντινή αγιογραφία.
Έκανα να απλώσω το χέρι μου να τα αγγίξω, να χαϊδέψω το λευκό σοβά πίσω από τα βεβηλωμένα χρώματα μιας άλλης μακρινής εποχής. Η γιαγιά με εμπόδισε. - Μη σε παρακαλώ μη, μην το αγγίζεις, αρκετά έχουν φθαρεί. Μη τα καταστρέφουμε κι άλλο. -Με ένα άγγιγμα; Σκέφτηκα, -με ένα άγγιγμα. Ας μείνει μόνο σε αυτό των ματιών. Γύρισα να της πως πόσο λυπάμαι. Είχε δακρύσει και με κοίταγε με ένα παράπονο αγιάτρευτο. Ο πόνος της έδειχνε τόσο μεγάλος που ούτε στην αγκαλιά μου δεν χωρούσε. – Μη κλαίτε σας παρακαλώ. –Δεν κλαίω απάντησε. Μόνο οργίζομαι. Πικραίνομαι. Πικραίνομαι που πέρασαν τόσοι αιώνες, ήρθαν εδώ ξένοι Τούρκοι και Γερμανοί και χίλιοι δυο και σεβάστηκαν τούτο τον θησαυρό. Και όσα βλέπεις σήμερα επέζησαν για αιώνες, το ακούς; για αιώνες! Για να τα βλέπουμε, να τα θαυμάζουμε και για να προσευχόμαστε σε αυτά. Να προσευχόμαστε! Θεέ μου… Κι εμείς; Να ποιοι είμαστε εμείς. Ο Νίκος κι ο φίλος του κι ο Γιώργος με την Αγγελική κι ένας Πάοκ και τόσοι άλλοι που δεν σεβάστηκαν τα ιερά και τα όσιά μας. Απλά για να μας θυμίζουν πόσο μπορεί να ντρέπεται ο άνθρωπος για τον διπλανό του.
Ένιωσα να βουρκώνω κι εγώ. Δεν ήξερα τι να πω, πώς να την παρηγορήσω. – Και δεν βρήκατε ποτέ έναν; Δεν τον πιάσατε δεν τον καταγγείλατε; Δεν ξέρετε ποιοι είναι; - Ποιοι είναι; Κάτι παλιόπαιδα! Που έρχονται εδώ για εκδρομές και αντί να πάρουν αναμνήσεις, παίρνουν κομμάτια από την ιστορία, την παράδοση, την ομορφιά αυτού του τόπου. Έτσι ξεδιάντροπα κι ανεύθυνα ξεριζώνουν την καρδιά μας. Ούτε οι Τούρκοι έτσι γιε μου, ούτε οι Τούρκοι που τους λέγαμε βάρβαρους, ούτε αυτοί. Δεν άντεξα άνοιξα τα χέρια μου και την αγκάλιασα συμπονετικά. – Μη κλαίτε, δε φταίτε εσείς, ό,τι έγινε έγινε. Άλλωστε θα μπορούσε να υπάρχει κάποιος φύλακας από το Κράτος – Φύλακας από το Κράτος; Και θα το αγαπάει αυτός σαν εμάς ή θα πληρώνεται για να κάνει τη δουλειά του; Όχι εγώ πρώτα φταίω. Αν φυλούσα καλύτερα, εάν είχα το νου μου να τρέχω πιο γρήγορα ανάμεσα στα παιδιά που περιφέρονται άτακτα, άλλα είναι μέσα άλλα έξω κι άλλα σκαλίζουν τους αγίους, θα τα προλάβαινα. Αλλά δεν τα κατάφερα, η ανάξια δεν κατάφερα να τα προλάβω. – Δε φταίτε εσείς για την αλητεία των άλλων. – Όχι εγώ φταίω. Εγώ. Αυτός που μού έδωσε τη φύλαξη μού έδωσε τον ναό σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Εγώ σαν πεθάνω πώς θα τον παραδώσω με τέτοιες βρωμιές; Τέτοια καταστροφή δε φτιάχνεται παιδί μου, δε διορθώνεται ποτέ. Στη Δευτέρα Παρουσία θα δώσω λόγο γι’ αυτά. Ούτε οι Τούρκοι γιέ μου, ούτε οι Τούρκοι…
Κάποια βήματα επισκεπτών που ακούστηκαν στο εσωτερικό του Ναού έκαναν τη γερόντισσα να βιαστεί να επιστρέψει στις αγιογραφίες της στο εσωτερικό της Μονής. Έμεινα να κοιτώ τους βανδαλισμούς που κάποιοι ασυνείδητοι, νικημένοι από το βάρος της ασημαντότητάς τους είχαν κάνει στις μορφές των αγίων. Είναι άραγε ανυπόφορη στη ψυχή τους τόση αρχοντική ομορφιά; Τόση παράδοση και ποτισμένη από τις έμπονες θυσίες, τις στερήσεις και την αγάπη των ντόπιων συμπόρευση, πώς μπορεί να αφήνει ασυγκίνητο τον οποιονδήποτε νέο που περνά από εδώ; Και καλά όλα τα άλλα, έστω και δίχως ίχνος καλλιτεχνικής ή ιστορικής ευαισθησίας, ποιο άθλιο κίνητρο είναι αυτό που σε ωθεί να καταστρέψεις την ίδια σου την ιστορία; Πιθανότατα αυτά τα παλιόπαιδα που υπαινίχθηκε η γιαγιά να βλέπουν την ομορφιά στο Μυκονιάτικο life style κι όχι στην καλλιτεχνική απλότητα μιας βυζαντινής Μονής. Φταίνε άραγε μόνο αυτοί; Μάλλον όχι. Κι από την άλλη δες˙ η γιαγιά θα μπορούσε να τους βρίσει πιο άσχημα, να νιώθει εξοργισμένη από την προσβολή τους, όπως καλή ώρα τώρα εγώ, μα αυτή όχι. Απλά: κάτι παλιόπαιδα. Δεν γίνεται αλλιώς πρέπει κι η ίδια, τόσο καλλιεργημένη, αν και δείχνει απλή αγράμματη χωριάτισσα, να έχει ποτιστεί από την τόση αρχοντιά του μέρους. Όμοια με τους αγίους της κι αυτή.
Γύρισα να φύγω. Πέρασα από το εσωτερικό του Καθολικού. Άνοιξα διάπλατα τα μάτια, αυτή τη φορά δεν θα μπερδευόμουν, θα τη διέκρινα καλά, μα ναι, αυτή τη φορά είχε καθίσει δίπλα στη τοιχογραφία του αγίου Χριστοφόρου. Την πλησίασα σιωπηλά την ώρα που κάποιοι ξένοι τουρίστες ρύθμιζαν τις φωτογραφικές τους μηχανές πριν ανοίξουν πυρ κατά των αγιογραφιών του ναού. Της φίλησα τα χέρια. – Τι κάνεις εκεί; Χαζό είσαι; Στους παπάδες φιλάνε τα χέρια - Και στους αγίους. Συγχωρήστε εκ μέρους αυτών των παιδιών όλους μας που δεν ξέρουμε να τιμούμε και να αγαπάμε όπως πρέπει. –Κι εγώ τι νομίζεις κάνω όλα αυτά τα χρόνια εδώ; Γι αυτά τα παλιόπαιδα προσεύχομαι. Να μην τους μετρηθεί αυτό που έκαναν. Την αγκάλιασα θερμά. – Και τ’ όνομά σας; - Δεν έχω, είμαι απλά η φύλακας της Μονής. Με μια απότομη κίνηση ξέφυγε από την αγκαλιά μου και προχώρησε στο κέντρο του Ναού, -Όχι φωτογραφίες παρακαλώ, απαγορεύεται! Οι ξένοι τουρίστες, απόρησαν και γύρισαν με μια κίνηση στο μέρος της με τις κάμερα ανά χείρας. -No photos please, no photos! Γύρισε στο μέρος μου και σήκωσε τους ώμους. -Ξένοι, δεν καταλαβαίνουν αλλιώς! Της απάντησα με ένα δάκρυ ποτισμένο από τα κατάβαθα της καρδιάς μου. -Θα ξανάρθω της είπα, για σας, ευχαριστώ για όλα, να είστε καλά.
Και την επόμενη χρονιά ξαναπήγα, μα αυτή δεν ήταν εκεί. Είχε προλάβει τον Απρίλη του ίδιου χρόνου να μετοικήσει στις ψηλότερες τοιχογραφίες της Μονής, εκεί που εμφανίζονται οι άγγελοι και οι σκηνές του Παραδείσου. Η μικροκαμωμένη γερόντισσα που για όλη της τη ζωή δεν είχε κάνει οικογένεια και φύλαγε τιμώντας μια ιερή παράδοση αιώνων τη Μονή είχε πεθάνει πλήρης ημερών ανάμεσα στους αγαπημένους της αγίους. Την βρήκαν στην τοιχογραφία του αγίου Συμεών και Ιωάννη, ακουμπισμένη σαν να προσεύχεται στο πεζούλι που βρίσκεται δίπλα. Τα χέρια της ήταν όπως λένε ενωμένα πολύ σφιχτά αλλά κανείς δεν μπορούσε να πει με σιγουριά ποιον μελετούσε. Η νέα φύλακας της Μονής, ηλικιωμένη και μαυροφορεμένη κι αυτή με άφησε να πάω μόνος στην τοιχογραφία των αγίων. Εκεί ξαναντίκρυσα με τα μάτια της ψυχής, κάτω από τις εικόνες των αγίων και τους βανδαλισμούς κάποιων νέων, τη γλυκύτατη μορφή της γερόντισσας μου, την ώρα που πλημμυρισμένη από ευχαριστία δοξολογούσε τον Δημιουργό της που της έδωσε τέτοια ισόβια αποστολή κι ευθύνη. Έσκυψα και της φίλησα το μάγουλο. -Για ποιον προσεύχεσαι γιαγιά; -Για κάτι παλιόπαιδα γιε μου, για κάτι παλιόπαιδα… Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 25 Ιουνίου 2016
Στα χείλια του γκρεμού
Από το έργο «Ο τελευταίος πειρασμός» του Νίκου Καζαντζάκη, εκδόσεις Ελ. Καζαντζάκη Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 4 Ιουνίου 2016
Γιατί θα παντρευτείς τον λάθος άνθρωπο...
Ένα υπέροχο κείμενο του Αλέν Ντε Μποτόν που δημοσιεύθηκε στους New York Times, ίσως είναι το πιο πολυδιαβασμένο άρθρο των ημερών και εξηγεί τι είδους σύντροφο επιλέγουμε και στο τέλος καταλήγουμε δυστυχισμένοι και μόνοι.
Λένε - και πολλές φορές ισχύει - ότι συνήθως δεν παντρευόμαστε αυτόν ή αυτήν που ερωτευόμαστε. Είναι μια αλήθεια, επιμένουν οι πεσιμιστές, που ισχύει για τους περισσότερους ανθρώπους ανεξαρτήτως φυλής και εθνικότητας, οικονομικής κατάστασης και μορφωτικού επιπέδου. Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Τι μας οδηγεί στο λάθος ταίρι ή στην καλύτερη περίπτωση όχι στον άνθρωπο που πραγματικά ερωτευτήκαμε; Οι λόγοι που παραθέτει ο Αλέν ντε Μποτόν εξηγούν και το πώς το κείμενο του έγινε δημοφιλές μέσα σε λίγες ώρες από την ανάρτηση του στη στήλη των απόψεων των "New York Times".
"Είναι από εκείνα τα πράγματα που πιο πολύ φοβόμαστε ότι μπορούν να συμβούν σε εμάς. Μπορούμε να κάνουμε πολλά για να το αποφύγουμε. Κι όμως τελικά κάνουμε το ίδιο λάθος που έκαναν πολλοί πριν από εμάς: παντρευόμαστε τον λάθος άνθρωπο. Εν μέρει, αυτό συμβαίνει, γιατί έχουμε τεράστιο πρόβλημα, όταν προσπαθούμε να πλησιάσουμε τους άλλους. Φαινόμαστε πιο φυσιολογικοί μόνο σε όσους δεν μας γνωρίζουν πολύ καλά. Σε μία πιο σοφή κοινωνία, σε μια κοινωνία που θα γνώριζε λίγο καλύτερα τον εαυτό της, η ιδανική ερώτηση στο δείπνο του πρώτου κιόλας ραντεβού θα ήταν: 'Και πώς είσαι, όταν τρελαίνεσαι;'.
Ίσως έχουμε την τάση - και πόσο λανθασμένα - να γινόμαστε έξαλλοι με κάποιον που διαφωνεί μαζί μας ή να νιώθουμε χαλαροί μόνο όταν δουλεύουμε. Συνηθίζουμε να κρατάμε καρτεργάρικη στάση σε ό,τι αφορά την οικειότητα μετά το σεξ ή ακόμη χειρότερα συνηθίζουμε να σιωπούμε, ως απάντηση στις μικροταπεινώσεις της ζωής. Κανένας δεν είναι τέλειος. Το πρόβλημα είναι ότι πριν από τον γάμο, σπάνια τολμούμε να σκαλίσουμε τα συμπλέγματα μας. Κάθε φορά που οι συνήθεις σχέσεις απειλούν να αποκαλύψουν τα ψεγάδια μας, κατηγορούμε τους συντρόφους μας. Όσο για τους φίλους μας, δεν νοιάζονται και τόσο πολύ να κάνουν όλη αυτή τη σκληρή δουλειά, ώστε να μας διαφωτίσουν για τα ελαττώματα μας.
Για να καταλάβουμε τους συντρόφους μας, για να αποκομίσουμε αυτή τη ζωτική εντύπωση για εκείνους, επισκεπτόμαστε τις οικογένειες τους, κοιτάμε τις παλιές τους φωτογραφίες, γνωριζόμαστε με τους συμμαθητές και τους φίλους τους. Όλο αυτό μας δημιουργεί την εντύπωση ότι έχουμε κάνει όσα πρέπει να κάνουμε. Κι όμως, αυτό είναι λάθος. Ο γάμος τελειώνει σαν ένα ελπιδοφόρο, γενναιόδωρο, τζογαδόρικο, ωστόσο, παιχνίδι που παίζουν δύο άνθρωποι, που δεν ξέρουν ποιοι είναι ούτε ποιοι θα γίνουν, δένοντας τους εαυτούς σε ένα μέλλον που δεν μπορούν να αντέξουν, ένα μέλλον για το οποίο προσεκτικά απέφυγαν κάθε έρευνα.
Καθ' όλη τη διάρκεια της πορείας του ανθρώπινου είδους, οι άνθρωποι παντρεύονται για λογικούς και συμφεροντο-λογικούς σκοπούς: επειδή η γη της κοπέλας συνόρευε με εκείνη του γείτονα, επειδή η οικογένεια της κατείχε μία επικερδή επιχείρηση, επειδή ο πατέρας της ήταν ο φύλαρχος ή ο αρχηγός της πόλης... Κι από τέτοιους λογικούς γάμους εκπορεύονταν τα εξής: μοναξιά, απιστία, κακοποίηση, σκληρές καρδιές και σκοτισμένα μυαλά. Ο γάμος από συμφέρον ποτέ δεν υπήρξε ένας λογικός γάμος. Γι' αυτό και αντικαταστάθηκε από τον γάμο από έρωτα.
Αυτό που έχει σημασία σε έναν γάμο από έρωτα είναι ότι υπάρχουν δύο άνθρωποι που κυριολεκτικά έχουν βυθιστεί ο ένας στον άλλο και κατά βάθος γνωρίζουν ότι αυτό που κάνουν είναι σωστό. Για την ακρίβεια, όσο πιο ανώριμος εμφανίζεται ένας γάμος (επειδή, ίσως έγινε μέσα σ' ένα εξάμηνο από τότε που γνωρίστηκε το ζευγάρι), τόσο πιο ασφαλής μπορεί να είναι. Η επιπολαιότητα στην πραγματικότητα είναι το αντίβαρο για όλα τα λάθη, ένας καταλύτης στη δυστυχία: το κύρος που εδώ διαθέτει το ένστικτο είναι μία φυσική αντίδραση σε τόσους αιώνες παράλογης λογικής.
Ακόμη και έτσι, όμως, παρά το ότι θεωρούμε ότι αναζητούμε την ευτυχία, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Γιατί αυτό που πραγματικά ψάχνουμε δεν είναι η ευτυχία, αλλά η ομοιότητα, να κάτι που μπερδεύει τα σχέδια μας, ειδικά σε ό,τι αφορά τον γάμο: εκείνο που πραγματικά ψάχνουμε είναι να ξαναδημιουργήσουμε, ως ενήλικες πια, το περιβάλλον και τα συναισθήματα της παιδικής μας ηλικίας. Η αγάπη που οι περισσότεροι από εμάς γευτήκαμε ως παιδιά, ήταν αναμεμιγμένη με κάποιες δυναμικές αποδόμησης: όπως το αίσθημα του να θέλεις να βοηθήσεις έναν ενήλικα που έχει χάσει τον έλεγχο, όπως το να φοβάσαι τον θυμό του γονιού, όπως το να νιώθεις έκθετος, αν ετοιμάζεσαι να εκφράσεις όσα νιώθεις κι όσα θες. Τώρα, λοιπόν, δεν μοιάζει πιο λογικό που στην ενήλικη ζωή μας απορρίπτουμε συγκεκριμένους ανθρώπους, όχι επειδή έχουν κάποιο ελάττωμα, αλλά επειδή είναι οι σωστοί για εμάς. Για την ακρίβεια, πολύ σωστοί, πολύ ώριμοι, πολύ ισορροπημένοι, γεμάτη κατανόηση, πιστοί και αξιόπιστοι, τόσο πια που η καρδιά μας ξέρει ότι όλα αυτά τα συναισθήματα είναι απολύτως ξένα για εμάς. Παντρευόμαστε τους λάθος ανθρώπους, γιατί πολύ απλά δεν θέλουμε να σχετιζόμαστε με αυτούς που θα μας αγαπήσουν πραγματικά και θα μας κάνουν ευτυχισμένους.
Και φυσικά, κάνουμε λάθη, ακριβώς επειδή είμαστε τόσο μόνοι. Πραγματικά μόνοι. Καιρό μόνοι. Και μετά από τόσο καιρό μοναξιάς, απομόνωσης σχεδόν είναι ανέφικτο να μπορέσεις να παραμείνεις επιλεκτικός. Και τελικώς, παντρευόμαστε για να δημιουργήσουμε μία ωραία αίσθηση μονιμότητας. Νομίζουμε ότι ο γάμος θα μας βοηθήσει να διατηρήσουμε τη χαρά που νιώσαμε, όταν αποφασίσαμε να κάνουμε την πρόταση: ίσως να ήμασταν τότε στη Βενετία, με τον ήλιο του απογεύματος να ρίχνει χρυσές ανταύγειες στα νερά και να εξομολογούμασταν πράγματα που δεν είχαμε ξαναπεί σε κανέναν. Παντρευτήκαμε, πιστεύοντας ότι όλο αυτό θα κρατούσε για καιρό, αλλά ούτε που μυριστήκαμε ότι όλο αυτό δεν είχε καμία σχέση με τον θεσμό του γάμου.
Στην πραγματικότητα, ο γάμος μας πάει αλλού, σ' ένα σπίτι γεμάτο υποχρεώσεις και τρελαμένα παιδιά, που σκοτώνουν το πάθος κι ας προήλθαν απ' αυτό. Το μόνο συστατικό που απομένει σ' αυτό το μπουκάλι είναι ο σύντροφος και συνήθως είναι το λάθος συστατικό. Τα καλά νέα είναι ότι δεν πειράζει αν ανακαλύψαμε ότι παντρευτήκαμε τον λάθος άνθρωπο. Δεν χρειάζεται να τον / την εγκαταλείψουμε, ας εγκαταλείψουμε μόνο το ρομαντικό ιδεώδες του δυτικού πολιτισμού που εδώ και 250 χρόνια επιμένει ότι κάπου εκεί έξω υπάρχει το ιδανικό άλλο μας μισό, έτοιμο να ικανοποιήσει κάθε μας επιθυμία. Φυσικά και όχι.
Χρειάζεται μόνο να απορρίψουμε και να απαλλαγούμε από αυτή την ιδεώδη θεώρηση με τη συνειδητοποίηση ότι κάποτε και θα θυμώσουμε, και θα ενοχληθούμε και θα απογοητευτούμε σε μια σχέση και θα ανταποδώσουμε κιόλας, (χωρίς να υπάρχει ίχνος κακίας σε όλο αυτό πολλές φορές). Δεν υπάρχει τέλος στο αίσθημα του κενού και της μη πληρότητας. Αλλά τίποτα από αυτά δεν είναι ασυνήθιστο ή αιτίας διαζυγίου. Με το να επιλέγουμε αυτόν με τον οποίο θα δέσουμε τη ζωή μας, ουσιαστικά επιλέγουμε τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να υποφέρουμε.
Αυτή η πεσιμιστική φιλοσοφία που επικρατεί γύρω από τον γάμο προσφέρει μία λύση που μας απαλλάσσει από τα αγχωτικά, γεμάτα αναταραχή κομμάτια του θεσμού. Ακούγεται παράξενο, αλλά ακριβώς αυτή η απαισιοδοξία ανακουφίζει από την καταπιεστική φαντασίωση περί ρομαντικού γάμου. Η αποτυχία ενός συγκεκριμένου συντρόφου να μας σώσει από τη θλίψη και η μελαγχολία δεν έχει να κάνει με τον συγκεκριμένο άνθρωπο ούτε είναι σημάδι καταστροφής ή... αναβάθμισης αυτής της ένωσης.
Ο άνθρωπος που μας ταιριάζει καλύτερα, δεν είναι αυτό με τον οποίο συμφωνούμε στα πάντα, με τον οποίο μοιραζόμαστε κοινά γούστα και επιλογές, αλλά εκείνος που μπορεί να διαπραγματευτεί τις διαφορές μας με έναν έξυπνο τρόπο - κοινώς ένας σύντροφος που είναι καλός στις διαφωνίες και τις διαπραγματεύσεις. Πέρα από το ιδανικό του τέλειου ταιριάσματος δύο ανθρώπων, υπάρχει ένα άλλο ιδανικό κι αυτό είναι η ικανότητα να ανέχεται κάποιος τις διαφορές και τα ελαττώματα μας με γενναιοδωρία κι αυτό - ναι - είναι η μεγαλύτερη ένδειξη του ότι βρήκαμε τον περισσότερο κατάλληλο άνθρωπο. Και - ναι - η συμβατότητα είναι ένα επίτευγμα της αγάπης, αλλά όχι προαπαιτούμενο της.
Ο ρομαντισμός δεν μας βοήθησε πολύ. Είναι μία μάλλον τραχιά φιλοσοφία. Είναι ο λόγος για τον οποίο πολλά από αυτά που περνάμε στους γάμους μας, γεγονότα που μας φαίνεται εξωπραγματικά και κάποτε άθλια. Καταλήγουμε μόνοι και πεπεισμένοι ότι η οντότητα μας με όλες της τις ατέλειες δεν είναι φυσιολογική. Πρέπει να γίνουμε πιο "φιλόξενοι" στο "λάθος", προσπαθώντας να υιοθετήσουμε μία πιο ανάλαφρη, χιουμοριστική συμπεριφορά που θα συγχωρεί εμάς, αλλά και τους γύρω μας". Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 28 Μαΐου 2016
Το όμορφο δοχείο
Από τα «Μικρά δοκίμια για την τέχνη» του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, εκδόσεις Printa Ολόκληρη η ανάρτηση...
Κυριακή 15 Μαΐου 2016
Γράμμα στους υποψήφιους
Μια συγκινητική επιστολή στήριξης των μαθητών που αυτές τις ημέρες ανεβαίνουν τον ψυχολογικό και σωματικό Γολγοθά των πανελληνίων εξετάσεων απηύθυναν οι εκπαιδευτικοί των δημοτικών σχολείων της Βούλας.
Μια πρωτοβουλία του 2ου Δημοτικού της Βούλας και της διευθύντριας Κατερίνας Κουφοπούλου, που σκοπό έχει τη «συμπαράσταση και ενθάρρυνση προς τους μαθητές των Λυκείων της περιοχής μας οι οποίοι άλλωστε υπήρξαν και δικοί μας μαθητές, για «την περιπέτεια» των γραπτών Πανελληνίων εξετάσεων στην οποία άμεσα εισέρχονται», όπως χαρακτηριαστικά τονίζουν.
Αγαπημένοι μας μαθητές,
Τις επόμενες μέρες θα λάβετε μέρος στις Πανελλήνιες Εισαγωγικές Εξετάσεις. Γνωρίζουμε πόσο σκληρά έχετε προετοιμαστεί γι΄αυτές, αλλά υπάρχει κάτι πολύ σημαντικό που πρέπει να γνωρίζετε.
Οι Πανελλήνιες Εξετάσεις δεν αξιολογούν αυτό που κάνει τον καθένα από εσάς ιδιαίτερο και μοναδικό. Οι άνθρωποι που ετοιμάζουν και βαθμολογούν αυτά τα θέματα, δε γνωρίζουν τον καθένα από εσάς με τον τρόπο που γνωρίζουμε εμείς και σίγουρα οι οικογένειές σας.
Αγνοούν ότι κάποιοι από εσάς μιλούν δύο γλώσσες ή ότι σας αρέσει να τραγουδάτε και να ζωγραφίζετε. Δεν έχουν δει το φυσικό σας ταλέντο για χορό. Αγνοούν ότι οι φίλοι σας υπολογίζουν σε εσας να βρίσκεστε δίπλα τους ή ότι το χαμόγελό σας μπορεί να φωτίσει την πιο σκοτεινή μέρα, ή ότι κοκκινίζετε όταν νοιώθετε αμήχανα. Δεν έχουν ιδέα ότι αθλείστε, αγωνιάτε για το μέλλον ή ότι κάποιες φορές βοηθάτε τα μικρότερα αδέρφια σας μετά το σχολείο.
Αγνοούν ότι είστε ευγενικοί, άξιοι εμπιστοσύνης και συμπονετικοί, και κάθε μέρα προσπαθείτε να είστε καλύτεροι. Το αποτέλεσμα της εξέτασης θα σας δείξει κάτι αλλά δεν αποδεικνύει τα πάντα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να είναι κάποιος έξυπνος. Εσείς είστε έξυπνοι!
Είστε έξυπνοι για να πετύχετε αυτό που θέλετε!
Είστε το φως που φωτίζει τις μέρες μας!
Έτσι, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας σας και κατά τη διάρκεια των εξετάσεων μεταξύ άλλων, να θυμάστε ότι δεν υπάρχει εξέταση που να μπορεί να βαθμολογήσει όλες τις υπέροχες και εκπληκτικές παραμέτρους που ορίζουν ως μοναδικούς ΕΣΑΣ!! Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τετάρτη 27 Απριλίου 2016
Σημείο του ξεπεσμού
Ὅλοι σέ λένε κατευθείαν ἄγαλμα,
ἐγώ σέ πρσφωνῶ γυναίκα κατευθείαν.
Στολίζεις κάποιο πάρκο.
Ἀπό μακριά ἐξαπατᾶς.
Θαρρεῖ κανείς πώς ἔχεις ἐλαφρά ἀνακαθήσει
νά θυμηθεῖς ἕνα ὡραῖο ὄνειρο πού εἶδες,
πῶς παίρνεις φόρα νά τό ζήσεις.
Ἀπό κοντά ξεκαθαρίζει τό ὄνειρο:
δεμένα εἶναι πισθάγκωνα τά χέρια σου
μ’ ἕνα σκοινί μαρμάρινο
κι ἡ στάση σου εἶναι ἡ θέλησή σου
κάτι νά σέ βοηθήσει νά ξεφύγεις
τήν ἀγωνία τοῦ αἰχμάλωτου.
Ἔτσι σέ παραγγείλανε στό γλύπτη:
αἰχμάλωτη.
Δέν μπορεῖς
οὔτε μία βροχή νά ζυγίσεις στό χέρι σου,
οὔτε μία ἐλαφριά μαργαρίτα.
Δεμένα εἶναι τά χέρια σου.
Καί δέν εἴν’ τό μάρμαρο μόνο ὁ Ἄργος.
Ἄν κάτι πήγαινε ν’ ἀλλάξει
στήν πορεία τῶν μαρμάρων,
ἄν ἄρχιζαν τ’ ἀγάλματα ἀγῶνες
γιά ἐλευθερίες καί ἰσότητες,
ὅπως οἱ δοῦλοι,
οἱ νεκροί
καί τό αἴσθημά μας,
ἐσύ θά πορευόσουνα
μές στήν κοσμογονία τῶν μαρμάρων
μέ δεμένα πάλι τά χέρια, αἰχμάλωτη.
Ὅλοι σέ λένε κατευθείαν ἄγαλμα,
ἐγώ σέ λέω γυναίκα ἀμέσως.
Ὄχι γιατί γυναίκα σέ παρέδωσε
στό μάρμαρο ὁ γλύπτης
κι ὑπόσχονται οἱ γοφοί σου
εὐγονία ἀγαλμάτων,
καλή σοδειά ἀκινησίας.
Γιά τά δεμένα χέρια σου, πού ἔχεις
ὅσους πολλούς αἰῶνες σέ γνωρίζω,
σέ λέω γυναίκα.
Σέ λέω γυναίκα
γιατ’ εἴσ’ αἰχμάλωτη
. Από τα «Ποιήματα» της Κικής Δημουλά, εκδόσεις Ίκαρος Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 23 Απριλίου 2016
Ο πρωταγωνιστής
Από το «Γειά σου Ασημάκη» του Χρήστου Βακαλόπουλου, εκδόσεις Παπαγιώργης Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τρίτη 29 Μαρτίου 2016
Στην αγκαλιά της Άνοιξης
ακουμπώντας το κεφάλι στην καρδιά της.
Ακούγαμε στον ύπνο μας τις ανάσες των πουλιών και την καρδιά μας.
Το πρωί που ξυπνήσαμε, είδαμε τον ουρανό να περπατάει στην
κάμαρά μας σα γαλανό πουλί με χρυσά μάτια που τσίμπαγε
τα ψίχουλα των σκιών που ‘χαν μείνει από χθες βράδυ στο πάτωμα.
Μια στιγμή να νιφτούμε και φτάσαμε. […]
Σήμερα μια μικρή κοπέλα, με θαλασσιά κορδέλα στα μαλλιά,
στάθηκε στην κορφή της λεύκας και κελαδάει.
Απ’ το τραγούδι της πετούν μικρά πουλιά που γεμίζουν
τις αυλές και τις στέγες.
Τα πουλιά κάθονται στους ώμους των παιδιών.
Οι άνθρωποι μπλέκονται στα δίχτυα των αχτίνων και τρεκλίζουν
σαν πρωτόβγαλτα πουλιά.
Τα τριαντάφυλλα τρελάθηκαν και κάνουν τούμπες μέσα στο νερό.
Θε μου, το μεθυσμένο φως θα σπάσει τα τζάμια, θα πλημμυρίσει
τις κάμαρες και δε θ’ αφήσει μήτε έναν ίσκιο για να σκεπάσει
η μάνα τα μάτια της.
Τότε θα τινάξει στον αέρα το μαντήλι της και θα χορέψει κείνο το
νησιώτικο χορό που χόρευε στα νιάτα της μαζί με τον πατέρα
– ένα χορό που μυρίζει θάλασσα και βάρκες φορτωμένες πορτοκάλια.
Ο πατέρας θα κάνει πως ξέχασε το χορό και θα χαμογελάει
καθώς θα κρούει τη φτέρνα στον αέρα.
Κ’ εμείς ξοπίσω τους, παιδιά, πουλιά, λουλούδια και λιθάρια,
θα χορεύουμε στ’ αλώνι του ήλιου τραγουδώντας τις μέρες που
δε χάνουνται μες στο τραγούδι, όταν οι μεγάλοι χορεύουν
μαζί με τα παιδιά τους τον ίδιο χορό της κάθε άνοιξης.
Από το «Όνειρο καλοκαιρινού μεσημεριού», του Γιάννη Ρίτσου, εκδ. Κέδρος Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 19 Μαρτίου 2016
Ένα γράμμα του Ουμπέρτο Έκο στον εγγονό του
Καλλιέργησε τη μνήμη σου και θα ζήσεις χίλιες ζωές
Το ιταλικό περιοδικό «L’ Espresso» ζήτησε από δεκατέσσερις προσωπικότητες του πνεύματος να γράψουν μια επιστολή για το 2014. Ο Ουμπέρτο Έκο έγραψε μια επιστολή στον εγγονό του, ο οποίος πριν από λίγες μέρες εκφώνησε έναν λιτό και ουσιαστικό επικήδειο λόγο στον παππού του. Ο προβληματισμός σχετικά με τις Νέες Τεχνολογίες και τη σημασία της μνήμης είναι τα θέματα στα οποία εστιάζει την προσοχή του ο Έκο. Επειδή, υποστηρίζει, ούτε το Διαδίκτυο μπορεί να υποκαταστήσει τη γνώση, ούτε οι υπολογιστές το μυαλό μας, προτρέπει τις νέες γενιές να μαθαίνουν απομνημονεύοντας. Σε καμιά περίπτωση, βεβαίως δεν εννοεί το… εθνικό σπορ του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, την παπαγαλία.
Ευελπιστώ ότι το κείμενο αυτό θα βρει ευήκοα ώτα και στον ελληνικό εκπαιδευτικό κόσμο της χώρας, ο οποίος, χρόνια τώρα, βομβαρδίζεται με διαρκείς «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις» (απορρυθμίσεις θα ήταν το πιο σωστό). Το μετέφρασα από τα ιταλικά για δυο λόγους: α) να απολαύσουμε για μια ακόμη φορά το πνεύμα του πρόσφατα εκλιπόντος σπουδαίου στοχαστή, β) να σκεφτούμε μήπως κάποιες βασικές αρχές μάθησης πρέπει να μας απασχολήσουν σοβαρά αν ακόμη ενδιαφερόμαστε για μορφωμένους και με ουσιαστική κριτική ικανότητα πολίτες. Δεν είναι κακό να παραδεχτούμε ότι κάθε τι το «παλιό» δεν είναι οπωσδήποτε «συντηρητικό» ή «αντιπαιδαγωγικό». Πόσω μάλλον όταν έτσι αποφαίνεται ένας στοχαστής του εκτοπίσματος του Ουμπέρτο Έκο!
Χριστίνα Πετροπούλου,
σχολική σύμβουλος
Φιλολόγων Α΄ Δ/νσης
Δ/θμιας Εκ/σης Αθήνας
Αγαπητό μου εγγονάκι,
Δεν θα ήθελα αυτή η χριστουγεννιάτικη επιστολή να θεωρηθεί υπερβολικά συναισθηματική ή ότι έχει σκοπό να σε νουθετήσει σχετικά με την αγάπη για τους συνανθρώπους μας, για την πατρίδα, για τον κόσμο, και όλα τα συναφή. Δεν θα έδινες καμιά σημασία και όταν θα έφτανε η στιγμή να θέσεις σε εφαρμογή όλα αυτά, (εσύ έφηβος, και εγώ στο επέκεινα), το σύστημα αξιών θα είχε αλλάξει τόσο πολύ, που πιθανότατα οι συμβουλές μου θα προέκυπταν ξεπερασμένες.
Βάζε πράγματα στο μυαλό σου
Γι’ αυτό, θα ήθελα να επικεντρωθώ σε μια μόνο συμβουλή, την οποία μπορείς να ακολουθήσεις ακόμη και τώρα, ενώ σερφάρεις στο iPad σου. Κι ούτε θα κάνω το λάθος να σου το υποδείξω, όχι γιατί θα φαινόμουν ένας παππούς βαρετός, αλλά γιατί το ίδιο κάνω και εγώ. Στην καλύτερη περίπτωση μπορώ να σου πω ότι, αν κατά τύχη πέσεις πάνω σε εκατοντάδες ιστοσελίδες πορνό που δείχνουν τη σχέση μεταξύ δύο ανθρώπινων όντων, προσπάθησε με χίλιους τρόπους να μην πιστέψεις ότι αυτό είναι το σεξ, όταν μάλιστα σε αναγκάζει να μη βγαίνεις από το σπίτι σου, για να κοιτάξεις τα πραγματικά κορίτσια. Ξεκινώ από την αρχή ότι είσαι ετεροφυλόφιλος, αλλά κι έτσι να μην είναι, προσάρμοσε τις συμβουλές μου στην περίπτωσή σου. Κοίταζε τα πραγματικά κορίτσια στο σχολείο ή όπου πας να παίξεις, γιατί είναι καλύτερα από τα τηλεοπτικά και μια μέρα θα σου προσφέρουν μεγαλύτερες χαρές από εκείνες του Διαδικτύου. Πίστεψε εκείνους που έχουν μεγαλύτερη εμπειρία από εσένα. Αν εγώ κοίταζα το σεξ μόνο στον υπολογιστή, ο πατέρας σου δεν θα είχε ποτέ γεννηθεί, κι εσύ ποιος ξέρει πού θα βρισκόσουν, μάλλον δεν θα υπήρχες καν. Αλλά δεν είναι αυτό που θέλω να σου πω, αλλά για μια ασθένεια που έχει προσβάλει τη γενιά σου, καθώς και παιδιά μεγαλύτερα από εσένα, που τώρα φοιτούν στο πανεπιστήμιο: την απώλεια της μνήμης.
Είναι αλήθεια ότι αν θέλεις να μάθεις ποιος ήταν ο Καρλομάγνος ή πού βρίσκεται η Κουάλα Λουμπούρ, δεν έχεις παρά να πατήσεις μερικά πλήκτρα και το Διαδίκτυο σου το λέει αμέσως. Κάν’ το όταν χρειάζεται, αφού όμως το κάνεις, προσπάθησε να θυμηθείς τι σου είπε, για να μην αναγκαστείς να το αναζητήσεις για δεύτερη φορά σε περίπτωση που υπάρξει επείγουσα ανάγκη, όπως για μια έρευνα στο σχολείο. Επειδή νομίζεις ότι ο υπολογιστής μπορεί να σου απαντάει οποιαδήποτε στιγμή, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χάσεις το ενδιαφέρον να βάζεις πράγματα στο μυαλό σου. Είναι σαν να λέμε ότι, επειδή έχεις μάθει πως για να πας από την τάδε οδό στη δείνα, υπάρχουν το λεωφορείο ή το Μετρό, που σου επιτρέπουν να μετακινηθείς χωρίς κόπο -το οποίο βεβαίως εξυπηρετεί και κάν΄το κάθε φορά που βιάζεσαι-, για τον λόγο αυτό δεν χρειάζεται πλέον να περπατάς. Αν όμως δεν περπατάς αρκετά, γίνεσαι «άτομο με ειδικές ανάγκες», όπως χαρακτηρίζουμε σήμερα τους ανθρώπους που βρίσκονται σε αναπηρικό καροτσάκι. Εντάξει, ξέρω ότι ασχολείσαι με σπορ, άρα ξέρεις να κινείς το σώμα σου, ας επιστρέψουμε όμως στο μυαλό σου.
Παιχνίδια με τον νου
Η μνήμη είναι ένας μυς, όπως εκείνοι των ποδιών, και αν δεν τον εκγυμνάζεις, ατονεί κι έτσι, από πλευράς εγκεφάλου, γίνεσαι άτομο με ειδικές ανάγκες, δηλαδή, για να μιλήσουμε ειλικρινά, ένας ηλίθιος. Κι επειδή για όλους ελλοχεύει ο κίνδυνος να πάθουν Αλτσχάιμερ όταν γεράσουν, ένας τρόπος για να αποφύγουν αυτό το δυσάρεστο ατύχημα είναι να εξασκούν πάντοτε τη μνήμη τους. Ιδού, λοιπόν, η δική μου συνταγή: Κάθε πρωί μάθαινε απ’ έξω μερικούς στίχους, ένα σύντομο ποίημα ή, όπως έκαναν οι δάσκαλοί μας, που μας έβαζαν να μάθουμε τη «Σταχτιά Φοραδίτσα»1 ή «Το Σάββατο του χωριού»2. Καλό θα ήταν να κάνεις παιγνίδια μνήμης με τους φίλους σου για να δείτε ποιος θυμάται καλύτερα. Αν δεν σας αρέσει η ποίηση, κάντε το με τους ποδοσφαιριστές. Πρόσεξε όμως! Δεν πρέπει να γνωρίζεις μόνο τους σημερινούς ποδοσφαιριστές της Ρόμα, αλλά και των άλλων ομάδων, ίσως και ομάδων του παρελθόντος. Φαντάσου ότι εγώ θυμάμαι εκείνους της Τορίνο, όταν το αεροπλάνο τους συνετρίβη με όλους τους παίκτες μέσα: Μπατσικαλούπο, Μπαλαρίν, Μαρόζο κ.λπ. Κάντε αγώνες μνήμης σχετικά με τα βιβλία που έχετε διαβάσει. Π.χ., ποιος ήταν πάνω στην Ισπανιόλα προς αναζήτηση του νησιού των θησαυρών; Ο Λόρδος Τριλώνεϋ, ο Καπετάν Σμόλετ, ο Δόκτωρ Λάιβζι, ο Λονγκ Τζον Σίλβερ, ο Τζιμ; Δες αν οι φίλοι σου θυμούνται ποιοι ήταν οι υπηρέτες των Τριών Σωματοφυλάκων και του Ντ’ Αρτανιάν: Γκριμό, Μπαζέν, Μουσκετόν και Πλανσέ. Κι αν δεν θέλεις να διαβάσεις τους «Τρεις Σωματοφύλακες» (να ήξερες τι χάνεις) κάν’ το με κάποια από τις ιστορίες που έχεις διαβάσει. Μοιάζει με παιγνίδι (και είναι), θα δεις όμως πως το κεφάλι σου θα κυριευθεί από διάφορους χαρακτήρες, ιστορίες, αναμνήσεις κάθε είδους.
Θα αναρωτηθείς γιατί παλιά οι υπολογιστές ονομάζονταν ηλεκτρονικά μυαλά; Διότι σχεδιάστηκαν με βάση το μοντέλο του εγκεφάλου σου (μας), αλλά ο εγκέφαλος έχει περισσότερες διασυνδέσεις από έναν υπολογιστή, είναι ένα είδος υπολογιστή που κουβαλάς πάντα μαζί σου, ο οποίος μεγαλώνει και δυναμώνει με την άσκηση, ενώ ο υπολογιστής που έχεις πάνω στο γραφείο σου, όσο πιο πολύ τον χρησιμοποιείς, τόσο περισσότερη ταχύτητα χάνει και μετά από μερικά χρόνια θα πρέπει να τον αλλάξεις. Αντίθετα, στην εποχή μας, το μυαλό σου μπορεί να διαρκέσει έως και ενενήντα χρόνια -αν το έχεις εξασκήσει. Και στα ενενήντα του χρόνια θα θυμάται περισσότερα πράγματα από αυτά που θυμάσαι τώρα. Και μάλιστα δωρεάν!
Μάθε τι συνέβη πριν τη γέννησή σου
Έπειτα, υπάρχει η ιστορική μνήμη, αυτή που δεν αφορά τα γεγονότα της ζωής σου ή τα πράγματα που έχεις διαβάσει, αλλά αυτά που συνέβησαν πριν ακόμη γεννηθείς.
Σήμερα, αν πας σε ένα κινηματογράφο, θα πρέπει να μπεις μέσα μια συγκεκριμένη ώρα, όταν αρχίζει η ταινία, και όταν η προβολή ξεκινά, είναι σαν κάποιος να σε παίρνει από το χέρι και να σου λέει τι συμβαίνει. Στα χρόνια μου, μπορούσε κανείς να μπει στην αίθουσα του κινηματογράφου οποιαδήποτε στιγμή, θέλω να πω στο μέσο της προβολής. Έμπαινε τη στιγμή που συνέβαιναν ορισμένα πράγματα και προσπαθούσε να καταλάβει τι είχε προηγηθεί. Αργότερα, όταν η ταινία ξανάρχιζε, μπορούσε να διαπιστώσει αν είχε καταλάβει σωστά την υπόθεση, εκτός του ότι, αν η ταινία είχε ενδιαφέρον, μπορούσε να μείνει και να την ξαναδεί. Λοιπόν, η ζωή είναι σαν μια ταινία της δικής μου εποχής. Όλοι ερχόμαστε στη ζωή όταν πολλά πράγματα έχουν ήδη συμβεί πριν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, και είναι σημαντικό να μάθουμε τι έχει συμβεί πριν εμείς γεννηθούμε. Αυτό είναι αναγκαίο, για να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί σήμερα συμβαίνουν πολλά νέα πράγματα.
Να ξεφυλλίζεις και να μαθαίνεις
Λοιπόν, το σχολείο, εκτός από τις προσωπικές σου αναγνώσεις, θα έπρεπε να σου διδάσκει να απομνημονεύεις αυτά που συνέβησαν πριν τη γέννησή σου. Φαίνεται όμως ότι δεν το κάνει καλά, διότι διάφορες έρευνες μας λένε ότι τα παιδιά του σήμερα, ακόμη και τα πιο μεγάλα που φοιτούν στα πανεπιστήμια, ας πούμε αυτά που έχουν γεννηθεί το 1990, δεν ξέρουν -και ίσως δεν θέλουν να ξέρουν- τι είχε συμβεί το 1980, για να μη μιλήσουμε για το τι συνέβη πριν από πενήντα χρόνια. Τα στατιστικά στοιχεία μας λένε ότι αν ρωτήσετε κάποια παιδιά ποιος ήταν ο Άλντο Μόρο, θα απαντήσουν ότι ήταν ο αρχηγός των Ερυθρών Ταξιαρχιών – ενώ ήταν αυτός που οι Ερυθρές Ταξιαρχίες σκότωσαν. Δεν θα μιλήσουμε εδώ για τις Ερυθρές Ταξιαρχίες, αφού για πολλούς παραμένει ένα μυστήριο, παρά το γεγονός ότι αυτά συνέβησαν εδώ και τριάντα χρόνια. Εγώ γεννήθηκα το 1932, δέκα χρόνια μετά την άνοδο του Φασισμού στην εξουσία. Ήξερα όμως ποιος ήταν ο πρωθυπουργός κατά τη στιγμή της Πορείας στη Ρώμη (τι είναι αυτό;)3. Ίσως το φασιστικό σχολείο μού το είχε διδάξει, για να μου εξηγήσει πόσο ανόητος και κακός ήταν εκείνος ο Υπουργός «O δειλός Φάκτα4», που οι φασίστες είχαν αντικαταστήσει. Εντάξει! Τουλάχιστον όμως το ήξερα.
Ας αφήσουμε όμως το σχολείο. Ένα αγόρι του σήμερα δεν γνωρίζει ποιοι ήταν οι ηθοποιοί του κινηματογράφου είκοσι χρόνια πριν, ενώ εγώ ήξερα ποια ήταν η Φραντσέσκα Μπερτίνι, που πρωταγωνίστησε σε βουβές ταινίες είκοσι χρόνια πριν εσύ γεννηθείς. Ίσως γιατί ξεφύλλιζα παλιά περιοδικά που συσσωρεύονταν στην ντουλάπα του σπιτιού μας, αλλά αυτό ακριβώς σε καλώ να κάνεις: να ξεφυλλίζεις κι εσύ παλιά περιοδικά, καθώς πρόκειται για έναν τρόπο να μάθεις τι είχε συμβεί πριν εσύ γεννηθείς. Αλλά γιατί είναι τόσο σημαντικό να γνωρίζουμε τι συνέβη πριν; Διότι, πολλές φορές ό, τι συνέβη στο παρελθόν σου εξηγεί γιατί ορισμένα πράγματα συμβαίνουν σήμερα, και οπωσδήποτε (όπως και για τους ποδοσφαιριστές, που είπαμε) είναι ένας τρόπος για να εμπλουτίζουμε τη μνήμη μας. Πρόσεξε! Αυτό δεν μπορείς να το κάνεις μόνο με τα βιβλία και τα περιοδικά, αλλά και με το Ίντερνετ, το οποίο μπορούμε να το χρησιμοποιούμε όχι μόνο για να κάνουμε chat με τους φίλους μας, αλλά, (λέμε τώρα) και με την Ιστορία του κόσμου. Ποιοι ήταν οι Χετταίοι; Και οι Καμισάρντι (camisards)5; Και πώς ονομάζονταν οι τρεις καραβέλες του Κολόμβου; Πότε εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι; Η Κιβωτός του Νώε θα μπορούσε να έχει ένα πηδάλιο; Ποιο ήταν το όνομα του προγόνου του βοδιού; Υπήρχαν περισσότερες τίγρεις πριν από εκατό χρόνια απ’ ό,τι σήμερα; Τι ήταν η αυτοκρατορία του Μάλι; Και ποιος μιλούσε για την Αυτοκρατορία του Κακού; Ποιος ήταν ο δεύτερος Πάπας στην ιστορία; Πότε εμφανίστηκε ο Μίκυ Μάους;
Θα μπορούσα να θέσω ατέλειωτα ερωτήματα και όλα θα ήταν ωραίες περιπέτειες έρευνας. Θα έλθει η μέρα που θα είσαι ηλικιωμένος και θα νιώθεις ότι έχεις ζήσει χίλιες ζωές, γιατί θα είναι σαν να ήσουν παρών στη Μάχη του Βατερλό, ότι παρακολούθησες τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα κι ότι ήσουν πολύ κοντά στο σημείο όπου ο Bertoldo il Nero6, αναμιγνύοντας ουσίες σε ένα γουδί για να βρει τον τρόπο να φτιάξει χρυσό, ανακάλυψε κατά λάθος την πυρίτιδα (μπαρούτι) και εκτινάχθηκε στον αέρα (και καλά να πάθει). Αντίθετα, άλλοι φίλοι σου, οι οποίοι δεν θα έχουν καλλιεργήσει τη μνήμη τους, θα έχουν ζήσει μια μόνο ζωή, τη δική τους, που θα πρέπει να ήταν και πολύ μελαγχολική και στερημένη από μεγάλες συγκινήσεις.
Καλλιέργησε, λοιπόν, τη μνήμη σου και από αύριο αποστήθισε την «Εύθυμη Τερέζα»7.
Σημειώσεις:
1. «La Cavallina Storna», στα ιταλικά. Είναι από τα πιο γνωστά ποιήματα του Ιταλού ποιητή Τζιοβάνι Πάσκολι (1855-1912). Το οποίο έγραψε στη μνήμη του πατέρα του, ο οποίος δολοφονήθηκε πάνω στην άμαξά του, όταν ο ποιητής ήταν δώδεκα ετών.
2. «Il Sabato del villaggio», στα ιταλικά. Ποίημα του Τζιάκομο Λεοπάρντι (1798-1837), ο οποίος θεωρείται o μεγαλύτερος Ιταλός ποιητής μετά τον Πετράρχη. Το συγκεκριμένο ποίημα αναφέρεται στις προετοιμασίες που κάνουν οι κάτοικοι του χωριού του, για να υποδεχθούν την Κυριακή.
3. Πορεία προς τη Ρώμη (Marcia su Roma) ονομάστηκε η πορεία που έκαναν προς την πρωτεύουσα της Ιταλίας οι μελανοχίτωνες (η παραστρατιωτική οργάνωση που είχε δημιουργήσει ο Μουσολίνι), προκειμένου να καταλάβουν την εξουσία. Η “πορεία” διήρκεσε από τις 22 ως τις 28 Οκτωβρίου 1922 και κατέληξε στην άνοδο του Μουσολίνι στην εξουσία, στην οποία παρέμεινε επί 21 έτη.
4. Ο Λουίτζι Φάκτα (1861-1930) ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός πριν την ανάληψη της εξουσίας από τον Μπενίτο Μουσολίνι.
5. Γάλλοι καλβινιστές που εμφανίστηκαν το 1700 εναντίον του Λουδοβίκου του 14ου , ο οποίος είχε καταργήσει τη θρησκευτική τους ελευθερία. Ονομάζονταν έτσι από την πουκαμίσα, που φορούσαν πάνω από το ένδυμά τους, ως αναγνωριστικό στοιχείο.
6. Ο Μπερτόλδος, επονομαζόμενος και Μαύρος (Berthold der Schwartz) ήταν φραγκισκανός μοναχός, στον οποίο αποδίδεται (χωρίς να μπορεί να τεκμηριωθεί ιστορικά) η εφεύρεση της πυρίτιδας.
7. «La Vispa Teresa», στα ιταλικά είναι το πιο γνωστό ποίημα για μικρά παιδιά του Ιταλού ποιητή Λουίτζι Σάιλερ (1825-1885). Γράφτηκε γύρω στο 1850 και μιλάει για ένα κοριτσάκι, την Τερέζα, που περιχαρής που έπιασε μια πεταλουδίτσα, ενώ εκείνη πέταγε πάνω από το γρασίδι, αναφωνεί: «Τη έπιασα! Την έπιασα!». Η πεταλούδα την εκλιπαρεί να την αφήσει ελεύθερη, λέγοντάς της: «Ζώντας πετώντας, τι κακό σου κάνω; Εσύ με πληγώνεις πιέζοντάς μου τις φτερούγες. Άσε με ελεύθερη! Κι εγώ κόρη του Θεού είμαι!». Η Τερέζα, κόκκινη από ντροπή, άνοιξε τα δάχτυλά της κι εκείνη πέταξε και πάλι. Ολόκληρη η ανάρτηση...
Τρίτη 15 Μαρτίου 2016
Τρίτη 8 Μαρτίου 2016
Άωρα και παράωρα
σφηνωμένη βρήκα την άωρη ώρα.
Ασεβής ευθυμία πουλιών με ξύπνησε τόσο νωρίς
και βγήκα στων σκοταδιών την άμπωτη.
Το μπαλκόνι μου ήσυχα λάμνει
στ' αβαθή χρώματα.
Ονειρεύονται ακόμα οι κήποι
ερχομό αγνώστου ανθέων.
Αργά ξεδιπλώνεται ο περιβόητος ορίζοντας
σα φθηνή κορδέλα του μέτρου.
Με λήθη μοιάζει η θάλασσα: μας ξέχασαν.
Με λήθη μοιάζει το άπειρο. Άπειρος λήθη.
Ένα καΐκι ξεκουρδίζεται στο βάθος,
το παίρν' η απόσταση και παίζει.
Μουρμουριστά των χρωμάτων η στάθμη ανεβαίνει.
Με βήμα περιπάτου πλησιάζουνε τα σχήματα.
Ξυπνάει ένα λευκό κουπί,
φτεροκοπάει μια στέγη,
ένα παραθυρόφυλλο σπαρτάρισε.
Έντρομο αφυπνίζεται κάποιο καμπαναριό,
ένοχο: η πίστη πρέπει να ξυπνάει πρώτη.
Πρώτη απ' όλα.
Με βήμα περιπάτου πλησιάζουνε τα σχήματα.
Διαγράφονται κλειστές οι πόρτες
και τα όρια πεισμώνουν.
Σ' ενάργεια βγήκαν τα βουνά
και σε γυρίζουν πίσω.
Και συ προσδοκία πού πας;
Έχουν ξυπνήσει από ώρα οι αρνήσεις.
Κι εγώ, εγώ που είμαι και ονομάζομαι
προχωρημένη ώρα,
τι γυρεύω ανάμεσα σε τούτες τις νήπιες διαθέσεις;
Από το «Λίγο του κόσμου» της Κικής Δημουλά, εκδόσεις Κέδρος Ολόκληρη η ανάρτηση...
Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2016
Η σύγχρονη εθνική γενοκτονία
Τόσα χρόνια, ένας άνθρωπος μόνος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Γιατί είμαστε μόνιμα στην "κορυφή της βλακείας". Νεκροί και ζωντανοί νεκροί από τη γενοκτονία του σήμερα. Το σοκ διαρκείας που χρειάζεται ο Έλληνας, για να αποσπαστεί η προσοχή του από την τσέπη του. Ο Αναστάσιος Μαρκουίζος, γνωστός ως Ιαβέρης, μιλά στο NEWS 247.
Ο παλιός οδηγός αγώνων Αναστάσιος Μαρκουίζος, γνωστός ως Ιαβέρης, πριν λίγες ημέρες συγκλόνισε με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή, για τη γενοκτονία που συντελείται με τα τροχαία στους ελληνικούς δρόμους. Λίγες μόλις ημέρες μετά, η είδηση του θανάτου του Παντελή Παντελίδη σε τροχαίο προκάλεσε σοκ στο πανελλήνιο, υπενθυμίζοντας σε όλους, πόσο τραγικό και άδικο είναι, να χάνεται ένας άνθρωπος στην άσφαλτο.
Ο Ιαβέρης μιλά στο NEWS 247 για την αναγκαία αλλαγή φιλοσοφίας και όσα τραγικά έπονται ενός τροχαίου, από τον θάνατο και τον αποχωρισμό του αγαπημένου σου ανθρώπου σε μία τελετή φρίκης μέχρι το να τον έχεις ήδη αποχωριστεί, "βλέποντας το στήθος του να ανεβοκατεβαίνει, ενώ εκείνος είναι ένας ζωντανός νεκρός".
Τι φταίει για το γεγονός ότι ενώ άλλες χώρες έχουν επιτύχει σημαντική μείωση στα τροχαία, η Ελλάδα τα τελευταία 60 χρόνια έχει 60% αύξηση; Η παιδεία, τα λανθασμένα κι επικίνδυνα πρότυπα που αντιγράφουν τα παιδιά και ο ρόλος των πολιτικών και των ΜΜΕ, που απαξιώνουν την είδηση ενός τροχαίου. "Ο πολιτισμός ενός λαού φαίνεται στην κουλτούρα του καθ'οδόν", λέει μεταξύ άλλων ο κ. Μαρκουίζος, προτείνοντας εξοντωτικές οικονομικά και ψυχολογικά ποινές και πρόστιμα, για να μην αφήσει άλλος την τελευταία του πνοή στους δρόμους...
Ο κ. Μαρκουίζος αναφέρεται ξανά και ξανά στα τραγικά στοιχεία, που αποδεικνύουν το έγκλημα στους ελληνικούς δρόμους, παραλληλίζοντας τον σεβασμό με τον οποίο στεκόμαστε μπροστά στη γενοκτονία των Ποντίων, με αυτόν που θα έπρεπε να επιδεικνύουμε μπροστά στη γενοκτονία του σήμερα.
"Κανείς δεν αντιλαμβάνεται το μέγεθος της εξόντωσης των πολιτών, καθώς τα θύματα, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 80% είναι άνθρωποι μικρότεροι των 35 ετών, που σημαίνει ότι όσοι πεθαίνουν σε αυτές τις ηλικίες, όπως πέθανε ο Παντελής ο Παντελίδης, 33 ετών, πεθαίνουν πριν κάνουν παιδιά. Το μέγιστο πρόβλημα είναι αυτό, μιλάμε για μείωση πληθυσμού. Γιατί αυτοί που φεύγουν ή αυτοί που σακατεύονται και μένουν ανάπηροι, παθαίνουν αυτά τα τραγικά, πριν γεννήσουν. Κι αυτό λέγεται γενοκτονία. Κι όταν καθόμαστε με σεβασμό μπροστά στη Γενοκτονία των Ποντίων, πρέπει να καθόμαστε με σεβασμό και μπροστά στη γενοκτονία των Ελλήνων σήμερα".
"Αλλά αυτό δεν το αντιλαμβάνεται κανένας. Γι αυτό θα δείτε, ότι όλο το σύστημα των ΜΜΕ και το πολιτικό δεν αναπαράγει καθόλου το θέμα της ζωής και της ακεραιότητας και της οικογενειακής ευτυχίας, παρά μόνο το πορτοφόλι του Έλληνα. Ε το πορτοφόλι έχει ένα όριο. Δεν υπάρχει ούτε καν η αναφορά, ενώ θα έπρεπε η είδηση αυτή να παράγει και κοινωνικότητα. Πριν μερικές μέρες, στην Ερμιόνη Αργολίδας τρία νεαρά Ελληνόπουλα, σκοτώθηκαν σε τροχαίο δυστύχημα. Παραπέμπεις στο τι είναι αυτή η απώλεια, τι σημαίνει για τον μπαμπά, τι σημαίνει για τη μαμά, ποιος φταίει, τι παιδεία είχαν, πώς μεγάλωσαν, γιατί χάθηκαν άδικα", λέει χαρακτηριστικά.
Όπως σημειώνει, το πρόβλημα είναι επιπλέον και απαξιωτικό και οικονομικό.
"Συζητάνε, συζητάνε για το χρέος και το ασφαλιστικό. Μα ακόμα κι αυτά τα θέματα, που συζητούνται κάθε μέρα από ανόητους, δεν είναι παρά αποτέλεσμα αυτής της άθλιας κουλτούρας και συμπεριφοράς των Ελλήνων στον δρόμο. Γιατί αυτό που αποκωδικοποιείται και αποδεικνύεται περίτρανα από τη συμπεριφορά καθ'οδόν, είναι η κουλτούρα και ο πολιτισμός. Πολιτισμός δεν είναι να πας στο Μέγαρο και να υποκριθείς, ακούγοντας κλασική μουσική και μετά να μπεις στο αυτοκίνητο έχοντας πιει και να βγεις από το αυτοκίνητο και να αρπάζεσαι και να είσαι απαξιωτικός και ασεβής και λίγο πριν να υποκρίνεσαι, ότι έχεις κουλτούρα. Αυτό είναι διαπιστωμένο από το σύνολο των πολιτών άλλων χωρών της Ευρώπης, που αναρτούν και ταξιδιωτικές οδηγίες, που λένε, μην πηγαίνετε στην Ελλάδα με αυτοκίνητο, μην νοικιάζετε αυτοκίνητο στην Ελλάδα, μην οδηγείτε στους δρόμους, οι δρόμοι είναι τραγικοί, φτιαγμένοι από άθλιους κατασκευαστές και η παραλαβή έχει γίνει από άθλιους παραλήπτες, οι οδηγοί έχουν τριτοκοσμική έως υποκοσμική κουλτούρα. Γι'αυτόν τον λόγο δεν έχουμε σημαντικό τουρισμό στην ενδοχώρα, για 9 μήνες, όχι τους τρεις μήνες που έρχονται στα νησιά, όλα τα αποβράσματα που οδηγούν γουρούνες μεθυσμένα. Μιλάμε για τον τουρισμό υψηλού επιπέδου, που είναι ο αγροτουρισμός, ο αρχαιολογικός τουρισμός, ο θρησκευτικός, όπου κάποιος εύπορος πολίτης της Ευρώπης θα έρθει και θα πάει στους Δελφούς, θα δει τα αρχαία, θα πάει στο Γαλαξίδι, θα φάει και με όλα αυτά, θα αφήσει λεφτά. Αυτοί δεν έρχονται λοιπόν".
Τι είναι όμως αυτό που μας κάνει να μην φερόμαστε σαν ραλίστες στο τιμόνι; Γιατί δεν βλέπουμε την πραγματικότητα; Ο Ιαβέρης προσπαθεί, μεταφέροντας την εικόνα της δυστυχίας των ζωντανών νεκρών, να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου σε όσους τυχερούς, δεν έχουν εμπλακεί ακόμη σε τροχαίο.
"Φταίει η οδηγική παιδεία και η ανοησία, η ασυνειδησία, ο ζαμανφουτισμός. Και ο δρόμος βέβαια δεν φυτρώνει μόνος του, κάποιος τον κατασκευάζει. Δεν είναι μόνος υπεύθυνος ο οδηγός, όπως λένε οι ανόητοι των υπουργείων. Είναι ο παράγων άνθρωπος, είτε οδηγεί είτε είναι συνεπιβάτης είτε γιατρός που ανανεώνει διπλώματα σε γέρους είτε είναι δάσκαλος που δεν διδάσκει είτε είναι αυτός που φτιάχνει δρόμους ή αυτός που συντηρεί αυτοκίνητο και δεν είναι καλός μηχανικός. Το βασικό πρόβλημα πάντως είναι η ασυνειδησία και η ανοησία", λέει ο Ιαβέρης περιγράφοντας τις βασικές αιτίες πίσω από τα τροχαία στην Ελλάδα.
"Θεριεύει το έγκλημα, γιατί υπάρχει μία αδιαφορία. Κάθε μέρα πέντε άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, άλλοι τόσοι μένουν ανάπηροι, τετραπληγικοί με μάσκα οξυγόνου, χωρίς να λειτουργεί το μυαλό τους. Ζόμπι, διασωληνωμένοι, καλωδιωμένοι, που τρέφονται με ορούς. Κι αυτή είναι μια χειρότερη, πάρα πολύ χειρότερη μορφή από τον θάνατο. Γιατί άλλο να μπεις σε μία διαδικασία, να χάσεις τον άνθρωπό σου ξαφνικά και απρόβλεπτα και να πας να τον αποχωριστείς σε μία τελετή φρίκης κι άλλο να τον έχεις αποχωριστεί ήδη και να τον έχεις κάθε μέρα και να τον βλέπεις, να ανεβοκατεβαίνει το στήθος του, αλλά αυτός να είναι ζωντανός νεκρός", λέει ο Ιαβέρης.
Γνωστός για το ότι δεν "φυλάει" τα λόγια του, ο Ιαβέρης σοκάρει με τις περιγραφές και τις φρικιαστικές λεπτομέρειες. Ο παλιός μπασκετμπολίστας του Πανιωνίου Μπόμπαν Γιάνκοβιτς, είχε μείνει παράλυτος, χτυπώντας το κεφάλι του στην μπασκέτα, με ταχύτητα μόλις 5χλμ την ώρα.
"Έχουμε άλλους 15-20 μόνιμα ανάπηρους, σαν τον Γιάνκοβιτς, σε αναπηρικό καροτσάκι κι αναφέρθηκα στον Γιάνκοβιτς, θέλοντας να υπονοήσω, ότι η ταχύτητα με την οποία ο Γιάνκοβιτς έμεινε παραπληγικός ήταν 5χλμ την ώρα. Η ταχύτητα που χτύπησε το κεφάλι του στην μπασκέτα, ήταν 5χλμ την ώρα. Να έχουν όλοι κατά νου, ότι ζώνη φοράμε από την ώρα που μπαίνουμε στο αυτοκίνητο και ιδιαίτερα αυτοί που κάθονται πίσω, γιατί έχουν επτά φορές περισσότερες πιθανότητες, να εκτοξευτούν έξω", λέει.
Σε ρεπορτάζ που προβλήθηκε πριν λίγες μέρες στην τηλεόραση για τον θάνατο του Παντελή Παντελίδη, δημοσιογράφος ανέφερε επανειλημμένα, επικαλούμενος πηγές από την Ασφάλεια, ότι θα μπορούσε να έχει σωθεί, αν δεν φορούσε ζώνη. Ο κ. Μαρκουίζος δεν μπορεί να κρύψει την οργή του.
"Είναι ηλιθιότητα και μάλιστα είναι επικίνδυνα ηλίθιο να λέει κανείς, ότι μπορεί να σωθεί κανείς, αν δεν φοράει ζώνη. Και ιδιαίτερα πίσω, αυτοί που εκτοξεύονται πρώτοι είναι αυτοί που κάθονται στα πίσω καθίσματα. Φεύγουν και σαν τη 'μακριά γαϊδούρα' φεύγουν προς τα μπρος και σκοτώνουν τους μπροστινούς με ένα βάρος 5,5 τόνων... 5.500 κιλά είναι σαν φορτηγό, που έρχεται από πίσω και λιώνει τον μπροστινό επιβάτη στη ζώνη, αν φοράει ζώνη ή στο ταμπλό αν δεν φοράει ζώνη", προσθέτει. Άλλωστε, όπως υπογραμμίζει, ο Παντελίδης δεν φορούσε ζώνη και ο θάνατός του προήλθε από τα τραύματα που του προκάλεσε στο σώμα η λαμαρίνα, που διαπέρασε το αυτοκίνητο.
Γιατί απαξιώνονται τα τροχαία ως είδηση, παρά τον τρομακτικό αριθμό των ανθρώπων που χάνονται καθημερινά στους δρόμους; Όπως λέει ο κ. Μαρκουίζος, δεν είναι η αφέλεια, αλλά η έλλειψη παιδείας και η ηλιθιότητα που μας κάνουν να πιστεύουμε, ότι δεν θα συμβεί σε μας.
"Έχουμε κι άλλους 50-60 τραυματίες κι όλο αυτό σημαίνει, ότι είναι σαν να πέφτει κάθε μέρα ένα μικρό αεροσκάφος της αεροπλοΐας με 20 επιβάτες, σε κατοικημένη περιοχή. Να σκάει μέσα στη Ν.Σμύρνη, στα Λιόσια, στην Κηφισιά, στη Λάρισα, στα Γιάννενα, στη Θεσσαλονίκη. Θα ήταν είδηση για τα ΜΜΕ; Ο ίδιος αριθμός υπάρχει και στους δρόμους και απαξιώνεται.
Όταν έχεις στόχο την τσέπη σου και κοιτάς όλη μέρα τα λεφτά που δεν έχεις και είσαι μιζεριασμένος και κακομοιριασμένος και θυμωμένος και το μυαλό σου βλέπει τα προβλήματά σου και τα μάτια σου στέλνουν εικόνες από αυτά που σκέφτεσαι, δεν βλέπουμε αυτά που κοιτάνε τα μάτια μας, αλλά αυτό που σκέφτεται ο βλάκας κι αυτό λέγεται αφηρημάδα. Το να πιστεύεις, ότι δεν θα συμβεί σε σένα, δεν είναι αφέλεια, αλλά έλλειψη παιδείας και ηλιθιότητα. Όταν βλέπει κάποιος, ότι δεν υπάρχει κάποιος που να μην έχει στο περιβάλλον του κάποιον που να έχει πεθάνει ή τραυματιστεί σοβαρά ή εμπλακεί σε τροχαίο κι απλά έτυχε να τη γλιτώσει, ε τότε πρέπει να είναι ηλίθιος, για να μην καταλαβαίνει, ότι έρχεται κι η σειρά του".
Πέρα από τους αριθμούς των νεκρών και σοβαρά τραυματιών όμως, υπάρχουν και τα στοιχεία, που απεικονίζουν την οικονομική "αφαίμαξη" του κράτους, ως αποτέλεσμα των τροχαίων.
"Έχουμε 600 δισ. ευρώ τα τελευταία 60 χρόνια πεταμένα, ματωμένα στον δρόμο. Το 300% του ΑΕΠ δηλαδή, που σημαίνει ότι αν είχαμε κάνει το 50% μείωση στα τροχαία των Λετονών ή των Κυπρίων και δεν ήμασταν μόνοι μας στην κορυφή της βλακείας, θα είχαμε 300 δισ. ευρώ χρήματα εξοικονομημένα, να περισσεύουν για τα κοινωνικά ταμεία, που κοινωνικό ταμείο σημαίνει χρήματα για την υγεία, την παιδεία, την ανθρωπιστική βοήθεια, τους ανθρώπους που πεθαίνουν. Αντί όμως αυτά τα χρήματα να πηγαίνουν στα κοινωνικά ταμεία, πηγαίνουν για να διορθώσουν τις εγκληματικές αλητείες των αληταράδων στον δρόμο", τονίζει ο Ιαβέρης.
Γι' αυτό και προτείνει εξοντωτικές ποινές και πρόστιμα, που θα απαξιώνουν ακόμη και την ύπαρξη εκείνου που προκάλεσε τον θάνατο ή την παράλυση άλλου, ως απειλή, ώστε να αναγκαστεί να προσέχει στον δρόμο. Συνέβη σε άλλες χώρες και πέτυχε, όπως μας λέει. Στη Λετονία και στην Κύπρο, τα τροχαία μειώθηκαν κατά 60%, στη Σουηδία κατά 99%.
"Για να μπουν κάμερες στον δρόμο, χρειάζεται ανθρώπινο προσωπικό, για να επεξεργαστούν τις κατά χιλιάδες εισερχόμενες εικόνες αλητείας και εγκλημάτων. Θα πρέπει δηλαδή, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Θα πρέπει να προσληφθούν και αστυνομικοί, για να ελέγχουν τους δρόμους. Πριν μερικούς μήνες, ένας υπουργός με λαϊκισμό είπε, να μειωθούν τα πρόστιμα γιατί ο κόσμος δεν έχει λεφτά. Λες και τα πρόστιμα πηγαίνουν, με βάση το ποιος έχει χρήματα κι όχι με τη βαρύτητα του εγκλήματος. Μπροστά στον νόμο, ο εφοπλιστής που είναι πάμπλουτος κι ένας άλλος που είναι φτωχός, πρέπει να αντιμετωπιστούν με τον ίδιον τρόπο. Θα πρέπει να υποστούν τις ίδιες συνέπειες του νόμου. Επειδή ο Έλληνας αγαπάει τα λεφτά του και είναι ικανός να πουλήσει και τη ζωή του ακόμα για τα λεφτά του, πρέπει να τιμωρηθεί, να φοβηθεί, με την έννοια ότι αυτό το πρόστιμο που βεβαιώθηκε από ραντάρ, και από ανθρώπους που προσλήφθηκαν γι' αυτό και θα αποστέλλεται στην Εφορία, θα μάθει ότι κάθε φορά που περνάει με κόκκινο, που παραβιάζει τα σήματα, οδηγεί μεθυσμένος, που καταστρατηγεί τον Κώδικα, θα πληρώνει τεράστια πρόστιμα γι'αυτά που έχει συνηθίσει μέχρι τώρα. Το να είναι το πρόστιμο 500, 600 ευρώ και να μπορείς να το πληρώνεις με έκπτωση 50% αν το πληρώσεις με μετρητά, δηλαδή κάνεις απόπειρα φόνου και το πληρώνεις με έκπτωση. Έτσι δεν θα έχεις ποτέ συνείδηση ότι έχεις κάνει κακουργηματική πράξη", λέει χαρακτηριστικά.
"Εγώ λέω αυτό το 10χίλιαρο, γιατί ο κάθε ανασφάλιστος εργαζόμενος κοστίζει στον ερδοτότη 10.500 ευρώ. Όταν ο ανασφάλιστος κοστίζει 10.000 ευρώ, ο ανάπηρος πόσο κοστίζει; Έτσι, θα φοβάται ότι δεν θα μπορεί να πληρώσει, θα θέλει να διαφυλάξει το πιο πολύτιμό του, την τσέπη του και μέσα από τον φόβο αυτόν, θα προστατεύσει τη ζωή τη δική του, της γυναίκας του, των παιδιών του και δεν θα καταστρέψει και τη ζωή των άλλων. Στο εξωτερικό υπάρχει αυτό. Υπάρχουν οι διώξεις, η αστυνόμευση και η καταστολή. Αλλά η σειρά είναι, πρώτα ενημερώνω κι ευαισθητοποιώ μέσα από τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις πόσο σημαντικό είναι, και πόσο μπορεί να αλλάξει η ζωή... ή να περπατάει ο μπαμπάς δίπλα στο φέρετρο του παιδιού, το νεκροφίλημα... Αυτό στο εξωτερικό υπάρχει εδώ και 50 χρόνια, εμείς δεν έχουμε ξεκινήσει ακόμα. Μετά στο σχολείο, με ενημερωμένους και ευαισθητοποιημένους δασκάλους που θα επικοινωνούν με τα παιδιά, δεν θα τα διδάσκουν, είναι συναίσθημα αυτό, είναι τρυφεράδα. Και μετά έρχεται η Αστυνομία, η οποία κάνει πρόληψη, παρακολούθηση, νουθεσίες και τελικά για τους αμετανόητους, θα υπάρχουν τα εξοντωτικά πρόστιμα, μαζί με κοινωνικές υπηρεσίες".
Όταν περνάς ένα κόκκινο φανάρι και κάνεις ένα έγκλημα, θα πηγαίνεις στο ΚΑΤ και στο Ασκληπιείο Βούλας, για να κάνεις για τρεις μήνες κοινωνικές υπηρεσίες. Δηλαδή, θα σφουγγαρίζεις δίπλα στους γονείς που υπογράφουν για ακρωτηριασμό, που παίρνουν τα παιδιά τους στο φέρετρο, που σπρώχνουν το αναπηρικό καροτσάκι. Για να καταλάβει αυτός ο εγκληματίας, ότι μετά το φανάρι τον περίμενε αστυνομικός, ενώ όλους αυτούς τους περίμενε ο χάρος. Τους κάνουμε αιμοδότες... είσαι σύγχρονος βρυκόλακας που χύνει το αίμα άλλων, άρα θα έρχεσαι κάθε τέσσερις μήνες και θα δίνεις αίμα και τους κάνουμε και δότες ζωτικών οργάνων, λέγοντας ότι με τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι και επιτίθεσαι και εκτίθεσαι, θα πεθάνεις, οπότε εξουσιοδοτείς το κράτος και τα μάτια σου, την καρδιά σου και τα νεφρά σου, χωρίς καμία καθυστέρηση, γιατί είσαι ενήλικας και δεν θα μπούμε σε διαδικασία με τον μπαμπά σου, να τα πάρουμε και να τα δώσουμε σε κάποιον που αξίζει να ζει. Το αποτέλεσμα θα είναι, να εναντιωθούν στον εαυτό τους, να πουν ότι δεν είναι ανταλλακτικό, δεν είναι σκουπίδια, είναι άνθρωποι που τους αγαπάνε, τους περιμένει ο μπαμπάς τους, η κοπέλα τους, η παρέα τους. Με αυτή τη σκέψη έκαναν 60% μείωση στα τροχαία τους... στη Λετονία αυτό. Εμείς, την ίδια ακριβώς εποχή, κάναμε 60% αύξηση. Μιλάμε για χαοτικές αποστάσεις και δεν μιλάμε για τη Σουηδία, που έχει 99% μείωση στα τροχαία. Είναι μία τεράστια μάστιγα, είναι ένας πόλεμος με όπλο το αυτοκίνητο. Είναι το πιο αποτελεσματικό όπλο των τελευταίων 60 ετών. Όταν είναι παρκαρισμένο όπλο δεν είναι, αλλά μετατρέπεται σε όπλο, όταν μπει μέσα το βλήμα".
Όπως μας λέει ο Ιαβέρης, η συντριπτική πλειοψηφία των τροχαίων, που προκαλούν θανάτους και αναπηρίες είναι μέσα στις πόλεις, με πολύ μικρές ταχύτητες. Η ταχύτητα για να μείνει κανείς παράλυτος, αν δεν φοράει ζώνη, είναι η ταχύτητα με την οποία τραυματίστηκε ο Γιάνκοβιτς.
"Υπάρχει ένας μύθος στο μυαλό των Ελλήνων σχετικά με τα όρια ταχύτητας. Το 87% των θανάτων και αναπηριών δημιουργούνται από ταχύτητες κάτω των 40 χλμ την ώρα, μέσα στις πόλεις. Το 3% είναι στο εθνικό δίκτυο τύπου Κορίνθου - Πατρών και το 10% στο επαρχιακό δίκτυο. Τα δύο τελευταία είναι μετωπικές συγκρούσεις. Το ίδιο και σε όλους τους παράλληλους δρόμους στο εθνικό δίκτυο, που πηγαίνουμε γιατί κοστίζουν πολύ τα διόδια. Αλλά το μεγαλύτερο έγκλημα γίνεται μέσα στις γειτονιές, που παρασύρονται παιδιά, ποδηλάτες. Ακόμα κι αν συγκρουστούν δύο αυτοκίνητα, αν κάποιος δεν φοράει ζώνη, η ταχύτητα για να μείνει κάποιος ανάπηρος είναι η ταχύτητα που ο Μπόμπαν Γιάνκοβιτς, ο μπασκετμπολίστας του Πανιωνίου, χτύπησε το κεφάλι του στην μπασκέτα".
"Με το που μπαίνεις στο αυτοκίνητο, πρέπει να φοράς αμέσως ζώνη. Δεν επιτρέπεται, οι μαμάδες να κρατάνε τα παιδιά στην αγκαλιά τους. Γιατί η μαμά, αν τρακάρει το αυτοκίνητο μέσα στην πόλη, μετατρέπεται σε μία σύνθλιψη 3 τόνων. Είναι σαν να βάζουμε το παιδί μεταξύ ενός τοίχου και ενός αυτοκινήτου κι από θέση στάσης, να ξεκινήσει ένα φορτηγό και να κάνει πίτα το μωρό. Είναι η ίδια δύναμη, η μαμά είναι σαν το φορτηγό εκείνη την ώρα. Αυτήν την εικόνα, με ένα παιδί ανάμεσα σε τοίχο και αυτοκίνητο, το κάνεις φιλμάκι και το βάζεις να παίζει στην τηλεόραση. Σκεφτείτε, ότι αν αυτό παίξει στην τηλεόραση, δεν θα υπάρξει μαμά που θα ξαναπάρει το παιδί της αγκαλιά στο αυτοκίνητο. Τα σποτάκια στο εξωτερικό, που έχουν αλλάξει τη ζωή των Ευρωπαίων, δεν είναι τόσο στη σύγκρουση, αλλά στο μετά τη σύγκρουση. Δεν με νοιάζει το πώς θα τρακάρουν, αν είναι εντυπωσιακό... γελάω, γιατί σήμερα τα παιδιά παίζουν στο διαδίκτυο... Είναι να δω, ότι μετά από αυτή τη βλακεία, θα μπει στο σπίτι το φέρετρο. Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το νεκροφίλημα παιδιού. Και οι πολίτες στην Ευρώπη νιώθουν έναν τρόμο και σκέφτονται, ότι δεν θέλουν να τους συμβεί αυτό. Αυτό πρέπει να γίνει κι εδώ".
"Χρειάζεται ένα σοκ διαρκείας, σε ώρες υψηλής τηλεθέασης. Η τηλεόραση επηρεάζει τους ανθρώπους, σαν παιδεία που ξεκινάει και τελειώνει από το σπίτι. Η παιδεία δεν διδάσκεται, είναι αντιγραφή αυτού που βλέπεις στο σπίτι. Και τα σποτάκια αυτά, αυτό είχαν ως στόχο. Να αλλάξουν οι άνθρωποι τις συμπεριφορές τους και μετά είτε σαν δάσκαλοι είτε σαν αστυνομικοί είτε σαν πολιτικοί να το κάνουν με περισσότερο ενδιαφέρον. Ανεξίτιλα καταγράφεται στο μυαλό ενός παιδιού αυτό που βλέπει μέχρι τα 6 του χρόνια. Έτσι είναι και οι τοπικές διάλεκτοι, ένα κρητικόπουλο ολοκληρώνει την ομιλία της κρητικής διαλέκτου του, μέχρι τα 6 του χρόνια. Κι αν πάς να μιλήσεις μαζί του πριν πάει στο Δημοτικό, είναι ένα Κρητικόπουλο. Αν τον αφήσω και φύγω και γυρίσω μετά από 20 χρόνια και έχει τελειώσει το πανεπιστήμιο κι έχει πάρει πτυχίο κι έχει μάθει ξένες γλώσσες, αυτός θα είναι πάντα ο Μανολιός το Κρητικόπουλο, γιατί δεν μπορεί να αποβάλει τις καταγραφές σε έναν άγραφο δίσκο, από την πρώτη του μέρα μέχρι τα 6 χρόνα του".
Ο Ιαβέρης είναι ένας μόνος, που φωνάζει χρόνια για τους κινδύνους και κυρίως για τις τραγικές συνέπειες των τροχαίων. Γιατί όμως δεν γίνεται κάτι σε συλλογικό ή εθνικό επίπεδο; Γιατί δεν κάνουν κάτι οι πολιτικοί, για να περιοριστεί η "γενοκτονία";
Γιατί αυτοί που διαχειρίζονται τη ζωή των πολιτών από κουτοπόνηρους πολίτες που τους έχουν διαλέξει με ιδιοτέλεια, για να βολευτούν και να εξυπηρετηθούν, στερούνται του ήθους. Είναι ένα κομμάτι στρεβλής σκέψης του ανάγωγου πολίτη και θέλουν να επιστρέψουν, αυτό που ο μάγκας ψηφοφόρος τους ζητάει. Κανένας Έλληνας πολίτης δεν ζήτηση προστασία της ζωής του και των παιδιών του από τα οδικά εγκλήματα. Αντίστροφα, έχετε ακούσει κανέναν από αυτούς τους καραγκιόζηδες, ότι θα γλιτώσουν τη ζωή των ψηφοφόρων τους από το οδικό έγκλημα; Υπόσχονται μόνο κάτι που έχει να κάνει με τις συντάξεις και τα λεφτά τους. Άρα, δεν μπορεί να υπάρξει διόρθωση, γιατί αυτοί που καλούνται να πάρουν αποφάσεις για τη ζωή των ανθρώπων είναι ανίκανοι, να διαχειριστούν τον εαυτό τους. Δείτε όλους τους υπουργούς πάνω στις μοτοσικλέτες και στα αυτοκίνητα, χωρίς κράνη και χωρίς ζώνη. Και οι ίδιοι συμμετέχουν στο κομμάτι της οδικής εξόντωσης και το βοηθάνε ακόμη περισσότερο, γιατί οι ίδιοι είναι πρότυπα. Και οι ίδιοι είναι ανίκανοι να προστατεύσουν τον εαυτό τους, αν τους συμβεί κάτι, πώς θα γλιτώσει για παράδειγμα ο Βαρουφάκης χωρίς κράνος ή ο πρωθυπουργός ο νυν ή ο προηγούμενος ή ο αστυνομικός, που μπαίνει χωρίς ζώνη στο αυτοκίνητο; Τι παράδειγμα δίνουν στα παιδάκια, όταν περνάει ένα περιπολικό και είναι πίσω ο ένστολος χωρίς ζώνη ξαπλωμένος; Απλώς του ενισχύει το λάθος που βλέπει από τον μπαμπά του και τον παππού του".
"Πρέπει να μαζέψουν οι μεγάλοι τις μαγκιές τους, για να γλιτώσουν τα παιδιά τους. Αυτό που χρειάζεται στους Έλληνες, είναι η αυτοεκτίμηση. Να σκεφτεί ο καθένας, πόσο σημαντικοί και αναντικατάστατοι και λατρεμένοι είναι για την οικογένειά τους. Πόσο τραγικό θα είναι, αν φύγουν από τη ζωή ή σακατευτούν για τους ανθρώπους τους. Ο Παντελής σήμερα, τι έμεινε στην οικογένειά του; Μόνο μία πίκρα στη μαμά, τον μπαμπά και τα αδέλφια του. Ο καθένας πρέπει, κάθε μέρα που φεύγει από το σπίτι του, κάνοντας μία σωστή αυτοεκτίμηση, να δεσμεύεται πριν κλείσει την πόρτα πίσω του και να παίρνει την απόφαση, ότι το απόγευμα θα ξαναφέρει στην αγκαλιά των παιδιών του, τον μπαμπά τους", καταλήγει. Ολόκληρη η ανάρτηση...
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016
Αγαπητέ Θεέ
Η καθημερινότητα του μικρού ήρωα είναι ποτισμένη με την ανεμελιά κάθε μικρού ανθρώπου που έχει μπροστά του ολόκληρη ζωή να ζήσει. Μια ζωή όμως που εδώ έχει σαφή ημερομηνία λήξης και γι’ αυτό συμπυκνώνεται ως προς τα νοήματα της στην κάθε στιγμή, στην κάθε ώρα, σε μια κίνηση ή μια απλή κουβέντα, σε ένα απλό καληνύχτισμα στον Θεό. Ο άνθρωπος που ξεκλειδώνει αυτή την προοπτική είναι η θεία Ροζ, ένα υπέροχο πλάσμα του οποίου η ταυτότητα αποκαλύπτεται στο τέλος, όταν πια δεν υπάρχει αγωνία για απαντήσεις ή απονομή δικαιοσύνης.
Κι αν ο μικρός Όσκαρ δεν καταφέρνει να ζήσει παρά λίγες μέρες μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, πώς γίνεται να πεθαίνει υπέργηρος, μετά τα εκατό του χρόνια; Η απάντηση προϋποθέτει την ανάγνωση του βιβλίου όπου η θεία Ροζ με έναν ευφάνταστο τρόπο που αναγνωρίζουν μόνο οι γενναιόδωρες κι αισιόδοξες ψυχές, μαθαίνει τον μικρό ήρωα να μετρά τη ζωή αλλιώς. Και σε αυτή τη διαφορετικότητα κρύβεται η μεγάλη έκπληξη που νιώθει ο αναγνώστης να πλημμυρίζεται από συναισθήματα, όχι άγνωστα μα ξεχασμένα καθώς τα χρόνια περνούν, που έχουν να κάνουν με την αθωότητα, την αγάπη, την πληρότητα, την αλήθεια και το θάρρος.
Τα γράμματα στον Θεό, είναι η συνομιλία του καθενός από εμάς που κουβαλά εντός του το παιδί που ήταν κάποτε. Η άφθαρτη κι άγια παιδικότητά μας μπορεί να δει τον κόσμο διαφορετικά, να συγκινείται με ένα απλό άγγιγμα αγάπης, να μαθαίνει να μοιράζεται, να δικαιολογεί την ανεπάρκεια του άλλου, να γνωρίζει εν τέλει να αγαπά τους άλλους αλλά και τον κόσμο ολόκληρο όπως είναι κι όχι όπως θα θέλαμε να είναι.
Θα ήταν περιττό να απομονώσουμε κάποια από τα πολύ ευφάνταστα και αριστοτεχνικά γραμμένα αποσπάσματα του έργου. Θα ήταν ωστόσο παράλειψη να μην αναφέρουμε τον ευρηματικό τρόπο με τον οποίον ο Σμιτ κατάφερε να παρουσιάσει την αξία του χρόνου ως απαραίτητης προϋπόθεσης για την αξιολόγηση της ποιότητας της ζωής του καθενός. Θα κάνουμε λοιπόν μόνο μια εξαίρεση, ίσως όχι την πιο αντιπροσωπευτική όλου του βιβλίου. Σε έναν διάλογο λοιπόν για το τι συνιστά το μυστήριο στην ζωή των ανθρώπων, η θεία Ροζ αναφέρει πως τα πιο σημαντικά πράγματα στη ζωή δεν θα τα βρεις γραμμένα στα λεξικά. Ο διάλογος που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικός :
«Θέλετε να πείτε ότι για τη "Ζωή" δεν υπάρχει λύση;»
«Θέλω να πω ότι για τη "Ζωή" υπάρχουν πολλές λύσεις και, άρα, καμία.»
«Εγώ, αυτό που πιστεύω, θεία Ροζ, είναι ότι η μόνη λύση για τη ζωή είναι το να ζεις.»
Είναι βέβαιο πως το τέλος του βιβλίου είναι ιδιαίτερα συγκινητικό. Το τελευταίο γράμμα στον Θεό το γράφει η θεία Ροζ. Εκεί μας αποκαλύπτει κάποια από τα μυστικά της συνομιλίας του Θεού με τον Όσκαρ, αφήνοντάς μας μια γλύκα από τούτη την συνομιλία, πλημμυρισμένη από ξεχασμένα μυστικά της νιότης μας και από τα όνειρα με τα οποία κάποτε βλέπαμε πεντακάθαρα τον κόσμο.
Τα τελευταία λόγια δεν θα μπορούσαν να είναι άλλα από του Όσκαρ στον Θεό, λίγο πριν πεθάνει: «Κατάλαβα ότι ήσουν εδώ• ότι μού ’λεγες το μυστικό σου! Κοίτα κάθε μέρα τον κόσμο σαν να ’ταν η πρώτη φορά».
Το «Αγαπητέ Θεέ» του Έρικ Εμμάνουελ Σμιτ κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Opera Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2016
Το Γνώθι Σεαυτόν
Με το τίποτα άναβα, έπεφτα σε μία κατάσταση έκστασης, που μόνο με καταληψία μπορούμε να την παρομοιάσουμε και να τη συγκρίνουμε -με τίποτα άλλο- παρά μονάχα ίσως, στον τομέα τον νευρικό, με μια έπαρση, μια υπερένταση και μιαν υπερευαισθησία υπερβολική.
Ήμουνα συνεπαρμένος από το κάθε τι, μια γωνιά του δρόμου, ένα φως λοξό, μια ματιά, ένα σύννεφο άσπρο πάνω στο μπλε του κοβαλτίου, μια γάμπα γυναικεία λίγο ξέσκεπη, ένα χαμόγελο, ένα κλείσιμο του ματιού, ό,τι γινότανε, ήτανε για μένα μια αποκάλυψη -ένα άνευ προηγουμένου- μια ανάσταση.
Μέσα σ’ αυτό το ξεφρένιασμά μου, γεννήθηκε το σκουλήκι και μεγάλωσε και θέριεψε κι όταν το είδα, ήτανε πια αργά και με κατάπιε, μ’ έκανε μια χαψιά.
Έτσι χάθηκε ο απατηλός παράδεισος που είχα ζήσει τότες -χάθηκε η Εύα και το φίδι και το μήλο- κι έμεινα με γύρω μου μονάχα μαύρες κουρτίνες, μαύρες κι αδιαπέραστες που με τριγύρισαν κι έμαθα σιγά σιγά τι ήμουνα, ποιος ήμουνα και, κυρίως ποιος δεν ήμουνα -που νόμιζα πριν πως ήμουνα.
Κι ήρθε τότες κι έκατσε μέσα μου καλά κι άρχισε να γνέθει σαν το μαλλί το πρόβιο το ακατάστατο -το γνώθι σεαυτόν- κι αντικατέστησε το γνώθι των άλλων που με τόση υπερηφάνεια πίστευα πως είχα.
Από το «Γνώθι Σεαυτόν», του Νάνου Βαλαωρίτη, περ. Το Δέντρο, τ. 29 (9/1982)] Ολόκληρη η ανάρτηση...
Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016
Δυο λόγια για την ημέρα των Τριών Ιεραρχών
Θανάσης Ν. Παπαθανασίου
Δρ. Θεολογίας, εκπαιδευτικός
Ομιλία του γράφοντος, ως Προέδρου της Δημοτικής Επιτροπής Παιδείας του Δήμου Βύρωνα, προς τους εκπαιδευτικούς των σχολείων του Δήμου Βύρωνα, την Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2015 (εκδήλωση του Δήμου).
Με τα δυο λόγια που θα πω, θα ζητήσω να αναμετρηθούμε με τη μνήμη μας. Λέω «να αναμετρηθούμε», διότι η μνήμη είναι περίεργη δύναμη του ανθρώπου. Μπορεί να γίνει ευλογία, μπορεί να γίνει και κατάρα. Κατάρα γίνεται όταν με κρατά αιχμάλωτο στο παρελθόν, ευλογία γίνεται όποτε φωτίζει τον βηματισμό μου στο τώρα.
Θέλοντας, λοιπόν, να αναφερθώ στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών, δεν θα σας ζητήσω να στρέψουμε τη μνήμη μας στο παρελθόν· ούτε όμως και να αδειάσουμε από μνήμη. Σας ζητώ να στρέψουμε τη μνήμη μας στο μέλλον.
Κοντεύουν 30 χρόνια από την ημέρα που ξεστομίστηκε μια φράση με τεράστιο φορτίο, μια φράση η οποία σηματοδότησε τις εξελίξεις στην Ευρώπη και σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι η φράση της Μάργκαρετ Θάτσερ, πρωθυπουργού τότε της Μεγάλης Βρετανίας, «Δεν υπάρχει κοινωνία. Υπάρχουν μόνο άτομα». Είναι το σλόγκαν του νεοφιλελευθερισμού και των δυνάμεων οι οποίες, ακριβώς στις μέρες μας, σπάζουν την έννοια του κοινωνικού, αποσαθρώνουν τις συλλογικές ταυτότητες, και στα θρύψαλά τους αφήνουν μονάχα ιδιωτικές τροχιές: ιδιωτική ευημερία ή ιδιωτική εξαθλίωση. Ιδιωτικές ευημερίες, που χτίζονται πάνω σε ιδιωτικές εξαθλιώσεις.
Αν τους Τρεις Ιεράρχες δεν τους κάνουμε άνευρα σύμβολα, αλλά αντέξουμε να ακούσουμε τη φωνή τους, θα ακούσουμε έναν λόγο επαναστατικό, εντελώς επίκαιρο, μια στάση ζωής σε ρήξη με ό,τι ψευτίζει τον άνθρωπο. Οι πόλεις, είχε πει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, είναι γεμάτες από άγιες τράπεζες. Όχι όμως απλώς από πέτρινες άγιες τράπεζες μέσα στις εκκλησίες. Έμψυχες άγιες τράπεζες, κορυφαίες άγιες τράπεζες –είπε– είναι οι εξαθλιωμένοι και οι περιθωριακοί που ζουν στα βρωμερά σοκάκια. Αυτοί, τα υποπροϊόντα σήμερα του νεοφιλελευθερισμού, στην οπτική των Τριών Ιεραρχών γίνονται οι ύψιστες φανερώσεις του ίδιου του Χριστού. Στην οπτική του Χρυσοστόμου, του Βασιλείου, του Γρηγορίου, η μεταφυσική πίστη και η αλληλεγγύη δεν βρίσκονται σε αντίθεση, αλλά ακριβώς το αντίθετο: σε εντελή όσμωση.
Τι είναι για μένα ο άλλος; Τι είναι ο ξένος και ο διαφορετικός; Ενόχληση; Απειλή; Όρος της ύπαρξής σου, απαντούν οι Τρεις Ιεράρχες. Και αναπτύσσουν μιαν ανθρωπολογία, όπου η μοναδικότητα του κάθε προσώπου δεν σημαίνει άτομο περίκλειστο στα συστατικά του, αλλά υποκείμενο που αληθεύει μόνο στο βαθμό που αγαπητικά ανοίγεται στον άλλον. Μια ανθρωπολογία οικουμενική, πανανθρώπινη, που δεν αναγνωρίζει περιούσιους λαούς και ανώτερα έθνη, αλλά μόνο ανθρώπους, παιδιά του ίδιου Θεού. Απέναντι σ’ αυτή την ανθρωπολογία (στην οποία ουσιαστικά ανταμώνουν όλοι οι άνθρωποι που έχουν έγνοια για το δίκιο και την αδελφοσύνη), ορθώθηκε κατά τον 20ό αιώνα το δαιμονικό: το σκοτάδι που χωρίζει τους ανθρώπους σε πλήρεις τάχα ανθρώπους και σε υπανθρώπους. Μόλις προχθές συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την απελευθέρωση του Άουσβιτς. Αλλά κι αυτό, δεν είναι ένα κλεισμένο παρελθόν. Οι βρικόλακες του ναζισμού εγείρονται από τους τάφους τους και διεκδικούν ψυχές – πάνω απ’ όλα, ψυχές νεανικές. Τι έχουν γράψει οι εγχώριοι εκπρόσωποί τους σε ένα μανιφέστο με τίτλο «Η Άρεια θρησκευτικότητα»; Χλευάζουν τον Χριστιανισμό και καταλήγουν: «Τον Χριστιανισμό χαρακτηρίζει η μεσσιανική ελπίδα, […] η προκατάληψη υπέρ των ‘καταπιεσμένων’ […]. Γι’ αυτό ο Χριστιανισμός είναι ο μπολσεβικισμός της αρχαιότητας».
Φίλες και φίλοι, αγαπητοί συνάδελφοι,
έχουν μεγάλη σημασία οι κοινοί εορτασμοί, αν δεν βαλτώνουν σε φιέστες. Οι κοινοί εορτασμοί είναι (οφείλουν να είναι) οι μέρες στις οποίες η κοινωνία ανασαίνει στον δημόσιο χώρο, για να συνευρεθούν οι άνθρωποι, να συζητήσουν, ακόμα και να διαφωνήσουν. Και, πάντως, όχι να πνιγούν μοναχικά, σε ατομικές τροχιές. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια η γιορτή των Τριών Ιεραρχών έχει γίνει θολό τοπίο, ολίγον αργία και ολίγον εργάσιμη, ολίγον γιορτή και ολίγον κενό, ούτε γιορτή ούτε κενό. Για τους λόγους που προανέφερα, θεωρώ καταστροφική (αλλά βολική για τον νεοφιλελευθερισμό) την απεμπόληση εορτών, και μάλιστα τέτοιων σαν τη σημερινή. Μιλώ ευθέως και ειλικρινά. Δεν έχει να κάνει με την πίστη ή με την απιστία καθενός από μας. Έχει να κάνει με την ανάγκη ενός φόρουμ για την παιδεία. Και είναι ωραίο, που η σημερινή γιορτή έχει ονοματεπώνυμο (τα ονόματα των Τριών Ιεραρχών), διότι οι διαδρομές των ανθρώπων δεν γίνονται με αριθμούς, όπως οι δρόμοι των αμερικάνικων μεγαλουπόλεων. Γίνονται με ονόματα, με καημούς, με αίμα λαών, με προσφυγιά, με αγώνες. Ο Μ. Βασίλειος έγραψε πύρινο λόγο «Κατά Τοκιζόντων», πράγμα που σημαίνει κριτική στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της εποχής του. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος πέθανε στην εξορία, κατατρεγμένος από την αυτοκρατορική εξουσία στη οποία ασκούσε κριτική, και από την πλουτοκρατία της Κωνσταντινούπολης, η οποία υποστήριζε ότι η ανέγερση λεπροκομείου θα υποβάθμιζε την αξία των ακινήτων της. Ο άγιος Γρηγόριος παραιτήθηκε από τον πατριαρχικό θρόνο, λόγω της έχθρας φανατικών χριστιανών. Είναι ωραίο που πορευόμαστε με ζωντανές παρακαταθήκες αληθινών ανθρώπων: του Δημήτρη Γληνού, της Ρόζας Ιμβριώτη, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Τάσου Λειβαδίτη… Όχι για να ομογενοποιηθούμε. Αλλά για να θρέψουμε το κοινωνικό. Δεν γίνεται να πορευτούμε στην ιστορία με άδειες αποσκευές!
Οι δάσκαλοι έχουμε ένα φορτίο ιδιαίτερο. Να μάθουμε στους μαθητές μας όχι τι να σκέφτονται, αλλά να σκέφτονται. Άσκηση στον στοχασμό, άσκηση στην ευθύνη, άσκηση στην αμφισβήτηση. «Μη αποκνήσωμεν προς την έρευναν» (: Μη βαρεθούμε, μην κουραστούμε να ερευνούμε). Και «επειδή δυσθήρατος η αλήθεια, πανταχόθεν ημίν εξιχνευτέα» (: Επειδή δύσκολα συλλαμβάνεται η αλήθεια, απ’ όλες τις μεριές πρέπει να την αναζητάμε): Λόγια του Μ. Βασιλείου. Μια παιδεία που θα μαθαίνει τα παιδιά μας να μη γίνονται δούλοι, μια παιδεία που δεν θα κάνει τον άνθρωπο διεκπεραιωτή, αλλά θα τον ικανώνει να ‘ναι στοχαστής όποια δουλειά κι αν κάνει, είναι το νερό που χρειάζονται οι οδοιπορίες μας. «Μην αμελήσετε», μας είχε πει ο Μιχάλης Κατσαρός. «Πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον μας θα έχει πολύ ξηρασία».
«Μη αποκνήσωμεν προς την έρευναν». Να το πω διαφορετικά; Ο ίδιος ο Γρηγόριος ο Θεολόγος μου ζητάει να το πω διαφορετικά. Ο ίδιος είχε υπογραμμίσει τη δυνατότητα του ανθρώπου, «καινοτομείν τα ονόματα». Να μιλά, δηλαδή, στο σήμερα με γλώσσα δημιουργική, δροσερή, σημερινή. Σαν τροπάριο, λοιπόν, στη σημερινή γιορτή, εγώ θα έβαζα τους στίχους ενός σημερινού δημιουργού, του Γιάννη Αγγελάκα. Και μου αρέσουν, διότι δεν είναι στίχοι αυτοδοξαστικοί, αλλά μας βάζουν μπροστά στο υπεροχότερο δίλημμα του ανθρώπου: στο δίλημμα μεταξύ ευθύνης και μιζέριας:
«Βγήκες στον δρόμο, κι άρχισες να σκούζει και να λες
πως γρήγορα κουράστηκες για ‘κει που `χες να πας.
Μα οι βαλίτσες που φορτώθηκες είναι όλες αδειανές.
Πες μου, γιατί
πες μου, γιατί
γιατί τις κουβαλάς;». Ολόκληρη η ανάρτηση...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)