Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2009

Πεθαίνοντας στη Βενετία

Περπάτησα αργά τη μεγάλη πλατεία του αγ. Μάρκου. Στάθηκα ως το μέσο της έρημης πλατείας κι έκλεισα για λίγο τα μάτια. Ήταν ήδη ξημερώματα και η ομίχλη είχε απλώσει τη σιωπή της θαλάσσιας πόλης. Επιτέλους μόνος. Επιτέλους τόσο μόνος σκέφτηκα Επιτέλους τόσο αδέσμευτος απ’ όλους από όσους έχω ανάγκη από όσους με χρειάζονται. Δε ξέρω ως που θα μπορούσα να τραβήξω τούτη τη μόνωση. Ως που φτάνουν τα σύνορα της ερημιάς του καθενός μας. Το σημαντικό είναι να κρατάς την ελπίδα σου ακόμη κι όταν όλα σου φαίνονται ερημιά. Μα επιτέλους γιατί ήρθα ως εδώ; Τι θέλω να αποφύγω, τι να γλιτώσω ποιον να ξεχάσω και ποιος να με ξεχάσει; Άνοιξα τα μάτια αργά. Η ομίχλη με είχε αγκαλιάσει και τα έκανε όλα θολά. Θολά στον προορισμό μας, θολά στις διακινδυνεύσεις, θολά στην προοπτική. Το μόνο που φώτιζε ήταν τα φώτα της πλατείας του αγ. Μάρκου κι η φυλαγμένη κάπου μέσα μου ελπίδα. Ήρθα ως εδώ για να αλλάξω τον τρόπο, όχι τον τόπο. Κι ήμουν μόνος. Αλλά με ελπίδα, κι αυτό ήταν αρκετό.

Ο «Ιωάννης Άγγελος» του Οδυσσέα Γιακαλή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έσοπτρον

Ο Ιωάννης Άγγελος, ο ήρωας του βιβλίου, παίρνει όταν περνά πια τα πενήντα του χρόνια, μια σημαντική απόφαση για τη ζωή του. Εγκαταλείπει τη περιοχή της Βάρνας που έμενε, κάπου στην Θράκη , κι αποφασίζει να μετοικήσει στη κοσμοπολίτική Βενετία. Το ταξίδι ως αλλαγή τρόπου κι όχι ως αλλαγή τόπου. Το μοναδικό που τον κρατά όρθιο είναι το μοναδικό του απόθεμα στον ταξιδιωτικό του σάκο. Η ελπίδα. Ούτε χάρτες, ούτε γνώση της γλώσσας, ούτε γνωριμίες, ούτε οικονομικές εγγυήσεις. Μόνο η ελπίδα.

Παλιότερα δεν μπορούσα να αντιληφθώ μια τέτοια κίνηση. Τον Ιωάννη Άγγελο όμως τον ωθεί η απελπισία κι είναι βέβαιος για το βήμα του. Εκεί που πάει, άγνωστος εν μέσω αγνώστων ελπίζει πως θα αλλάξει τι; Πολλές φορές οι συνθήκες μέσα στις οποίες μεγαλώνουμε και ζούμε δεν είναι αυτές που θα θέλαμε. Η έξοδος, η φυγή προς κάπου αλλού φαντάζει ως η μόνη διέξοδος. Αυτό κάνει κι ο ήρωας του βιβλίου. Απελπισμένος για όσα δεν μπορεί να αλλάξει γυρεύει σε ένα περιβάλλον ξένο μια νέα αφετηρία. Είναι ο άνθρωπος που δεν μπορεί να ζήσει με τα λάθη του, που του φαίνονται δυσβάσταχτα και γι’ αυτό εγκαταλείπει τον αγώνα ή είναι αυτός που γυρεύει μια νέα σημαντική ευκαιρία να δώσει στη ζωή του την προοπτική που θέλει; Οι απαντήσεις είναι όσες και τα πιστεύω μας και σίγουρα κανείς μας δε μπορεί να αξιολογήσει την απόφαση του ήρωα μπαίνοντας στο μυαλό του.

Το σημαντικό δεν είναι ο τρόπος που αλλάζει την καθημερινότητά του. Το πιο σημαντικό είναι η διατήρηση της ελπίδας του. Ακόμη και στη Βενετία είναι πολύ πιθανόν να δοκιμάσει πάλι απογοητεύσεις, να μετανιώσει κάποτε για την απόφασή του, να νιώσει απομονωμένος να συντριβεί ψυχικά. Όλα τούτα όμως είναι δεύτερα. Ακόμη και η κόλαση δεν θα ήταν κόλαση αν υπήρχε σε αυτήν η ελπίδα. Αφού την έχει ο ήρωας μπορεί μόνον αισιόδοξος να είναι. Αυτήν που κάποτε έχασε στη πατρίδα του, τη βρήκε σε έναν νέο τόπο κάτω από άλλες προϋποθέσεις, σαν μια νέα σελίδα στο ίδιο βιβλίο της ζωής.

Τον ήρωα πολύ σύντομα τον πείραξε η υπερβολική υγρασία της πόλης. Η υγεία του εξασθένησε πολύ γρήγορα και λίγα χρόνια μετά στέκονταν στο κρεβάτι του περιμένοντας το θάνατο. Μονολογώντας λέει πως χρωστά στη Βενετία την καινούρια αγάπη που δεν πίστευε πως υπάρχει, τις μεγάλες γιορτές και τους μοναχικούς περιπάτους στα γεμάτα ομίχλη σοκάκια της, τη βόλτα στα κανάλια και στις αμέτρητες γέφυρές της. Πάνω απ’ όλα όμως. Της χρωστά το ανεκτίμητο δώρο που δεν έχασε την ελπίδα του τότε που όλα γύρω του, του φαίνονταν χαμένα. Στον τάφο του έγραψαν πως δεν αναρωτήθηκε ποτέ αν έπρεπε να μετανιώσει για το ότι δε γύρισε στη πατρίδα του.

Για όλους υπάρχει πάντα μια μεταμφιεσμένη πρόκληση που ονομάζεται σαν τόπος, πρόσωπο, επάγγελμα, ενασχόληση ή άλλο. Το μοιραίο για καθέναν είναι να την εμπιστευτεί με ελπίδα και να μη γυρίσει πίσω. Κάπως έτσι ζουν και πεθαίνουν οι άνθρωποι που πιστεύουν στην ευτυχία τους.

2 σχόλια:

Volta είπε...

Το σχόλιό σου υπουργέ στο τέλος πως:"Για όλους υπάρχει πάντα μια μεταμφιεσμένη πρόκληση που ονομάζεται σαν τόπος, πρόσωπο, επάγγελμα, ενασχόληση ή άλλο. Το μοιραίο για καθέναν είναι να την εμπιστευτεί με ελπίδα και να μη γυρίσει πίσω. Κάπως έτσι ζουν και πεθαίνουν οι άνθρωποι που πιστεύουν στην ευτυχία τους" είναι εντυπωσιακό!
Πραγματικά με ξάφνιασες ευχάριστα με τούτη την ανάρτηση γιατί τόσο ο τίτλος όσο και το πειεχόμενο μου φάνηκαν περίεργα, άγνωστα μάλλον.
Συμφωνώ με όσα αναφέρεις. Θα ήθελα μόνο να σημειώσω και τις δικές μου προσπάθειες να κυνηγήσω το ακατόρθωτο, να κάνω τη νέα αρχή, την υπέρβαση μέσα από ένα πρόσωπο, ένα μέρος , μια εμπειρία.
Το σημαντικό πάντως θαρρώ πως βρίσκεται μέσα μας και είναι αυτό που ό,τι κι αν αλλάξουμε παραμένει στη ψυχή μας σταθερό. Αυτό πρέπει να εμπιστευτούμε και με αυτό να πορευτούμε!
Συχνά υπουργέ μου με αφήνεις άφωνη από τις όμορφες εντυπώσεις όσων μοιράζεσαι μαζί μας!
Ζώντας στη Βενετία λοιπόν...

ΕΝΔΕΛΕΧΕΙΑ είπε...

Η αλήθεια είναι πως όταν έχεις ζήσει μια κόλαση, το μόνο που περιμένεις πια, είναι η ζωή, αφού έχει εξαντλήσει κάθε αυστηρότητα και τιμωρία τόσο για την μοίρα σου, όσο για τις επιλογές και τις αποφάσεις σου, να γυρίσει σελίδα και να σου φερθεί πιο γενναιόδωρα.
Μετανάστευσε, ο βασανισμένος ήρωάς μας «Ιωάννης Άγγελος» στη χώρα που μεγαλούργησε ένας «Μιχαήλ Άγγελος», χάνοντας και αφήνοντας πίσω στην Βάρνα Εύξεινου Πόντου, ότι ζωντανό και μη τον συνέδεε με τον τόπο που τον γέννησε, κουβαλώντας ως αποσκευή μόνο την ελπιδοφόρο προοπτική μιας αλλιώτικης - καλύτερης ζωής.
Φαίνεται πως ανταμείφθηκε απ’ αυτήν την μεγάλη του απόφαση, να αναζητήσει όσα έχασε, όσα ονειρευόταν, όσα επιθυμούσε, στην Βενετία.
Η δυνατή του θέληση και αισιοδοξία, λειτούργησαν υποστηρικτικά, ώστε να βρει το θάρρος να παλέψει με τις οικονομικές δυσκολίες, την γλώσσα, την διαφορετική κουλτούρα, το νέο περιβάλλον.
Καταφέρνει να ενσωματωθεί και να επιβιώσει στον ξένο - άγνωστο τόπο, να βρει τους καινούργιους ενδιαφέροντες δικούς του τρόπους, όπως ήλπιζε βαθιά μέσα του, να ξαναστήσει την ζωή του απ’ την αρχή.
Στην Βενετία των δόγηδων με την αναγεννησιακή ατμόσφαιρα, την μοναδική πόλη που επιπλέει σχεδόν στο νερό, έζησε την αναπάντεχη αγάπη, απόλαυσε τις ομορφιές της νέας του εμπειρίας.
Η αισιόδοξη καλλιτεχνική της αύρα, τα μουσεία, οι βιβλιοθήκες, οι υπέροχοι ναοί, του επέτρεψαν να διατηρήσει άσβεστη την ελπίδα του, να αποκτήσει ότι ζητούσε.
Τον αγκάλιασε όπως όφειλε και άρμοζε, επιβεβαιώνοντας το κοσμοπολίτικο και κουλτουριάρικο όνομά της.
Είναι βέβαιο αγαπητέ Υπουργέ ότι για όλους μας υπάρχει μια ζεστή, φιλόξενη Ιθάκη να μας καλοδεχτεί, κι ας λέγεται σύντροφος, σχέση, τόπος, επάγγελμα, ενασχόληση.
Αρκεί να ψάξουμε και να βρούμε τον τρόπο και τον δρόμο που θα μας οδηγήσει σ’ αυτήν.
Έχοντας ως μοχλό την δύναμη και την διάθεση θα την ανακαλύψουμε, αρκεί τότε να την διαφυλάξουμε περιφρουρώντας την σταθερά με ελπίδα, αισιοδοξία και πίστη.
Οι μικρές στιγμές ευτυχίας για μας και τους άλλους, θα έρθουν εκεί να μας συναντήσουν.
Όσα λοιπόν δεν βρίσκουμε στην «Βάρνα» της ζωή μας, επιβάλλεται να τα αναζητήσουμε στην όποια «Βενετία» του βορρά μας εμπνεύσει.